ORIGINAL_ARTICLE
بررسی کارکرد موسیقی شعر بردونی در تصویر آفرینی
موسیقی شعر یکی از عناصر مهم در تصویرآفرینیهای شعری و به دنبال آن خیالانگیزی مخاطب است، با این توضیح که شاعر میتواند با انتخاب الفاظ آهنگین، همنشینی آواها و الهام از وزن عروضی مناسب و موسیقی قافیه، تصویری متناسب با احساس خویش را در ذهن مخاطب ترسیم نموده و خیال وی را برانگیزد. با توجه به اینکه حس شنوایی در زندگی نابینایان جای حس بینایی را میگیرد و به عنوان حس اصلی بکار میرود، تحقیق حاضر درصدد است تا با روش توصیفی– تحلیلی به کارکرد موسیقی شعر در دیوان عبدالله بردونی- شاعر نابینا و معاصر یمنی-پرداخته و میزان موفقیت شاعر را در استفاده از موسیقی، جهت تصویرآفرینی شعری و خیالانگیزی مخاطب ارزیابی نماید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد: گرایش به بحرهای سبک و پرطنین و بهرهگیری از ویژگیهای آوایی حروف قافیه، شاعر را در انتقال تجربهی شعری و تشکیل موسیقی بیرونی کمک نموده است. مهمترین عنصر مؤثر در تشکیل موسیقی درونی شعر بردونی «تکرار» است؛ گاه تکرار حرف و گاه تکرار کلمه که به صورتهای: جناس، طباق، ردالعجز علی الصدر و...نمود یافته است.
https://mcal.yazd.ac.ir/article_1455_e40d85900177842df40535a841b9ca3c.pdf
2019-08-23
1
24
10.22034/mcal.2019.1455
عبدالله بردونی
موسیقی شعر
تصویرگری
مصطفی
مهدوی آرا
m.mahdavi@hsu.ac.ir
1
استادیار گروه زبان وادبیات عربی، دانشگاه حکیم سبزواری
LEAD_AUTHOR
سید مهدی
نوری کیذقانی
seyyed1221@yahoo.com
2
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه حکیم سبزواری
AUTHOR
- ابنسینا، ابوعلی (1348ش)، مخارج الحروف أسباب حدوث الحروف، تصحیح و مقابله دو روایت از متن رساله و ترجمه پرویز ناتل خانلری، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران «66».
1
- انیس، ابراهیم (1374ش)، آواشناسی زبان عربی، مترجم ابوالفضل علامی میانجی و صفر سفیدرو، چاپ اول، تهران، انتشارات اسوه، سازمان اوقاف و امور خیریه.
2
- زمردی، حمیرا (1392ش)، نظریه نشانهشناسی حروف در متون فارسی، تهران، انتشارات زوار.
3
- سید قطب (1389ش)، اصول و شیوههای نقد ادبی، ترجمه محمد ماهر، تهران، خانه کتاب.
4
- سیفی، مصطفی و دیگران (1393ش)، بررسی فضای موسیقایی قصیده «کوثریه» در مدح امام علی (ع)، دو فصلنامه ادبیات شیعه، شماره 4، صص 167-135.
5
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1368ش)، موسیقی شعر، چاپ دوم، تهران، انتشارات آگاه.
6
- طوسی، خواجهنصیرالدین (الف 1389ش)، معیار الاشعار، تصحیح: محمدفشارکی، تهران، انتشارات میراث مکتوب.
7
- --------(ب 1389ش)، اساس الاقتباس، مصحح، عزیزالله علیزاده، تهران، نشر فردوس.
8
- فیاض منش، پرند (1384ش) نگاهی دیگر به موسیقی شعر و پیوند آن با موضوع، تخیل و احساسات شاعرانه، دوفصلنامه پژوهش زبان و ادب فارسی، شماره 4، صص 186-163.
9
- مسبوق، سید مهدی و نرگس نسیم بهار (1392ش)، پیوند موسیقی و رثا در شعر خنساء، پژوهشنامه ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، شماره 20، 278-255.
10
- وحیدیان کامیار، تقی (1375ش)، فرهنگ نامآواییفارسی، مشهد، انتشاراتدانشگاه فردوسی.
11
- ---------- (1372ش)، وزن و قافیه شعر فارسی، چاپ سوم، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
12
- ابن جنی، عثمان (1430ق)، مختصر العروض و القوافی، تحقیق: قیس العطار، بیروت، موسسه التاریخ العربی.
13
- انیس، ابراهیم (2010م)، موسیقی الشعر، قاهرة، مکتبة الانجلو المصریة.
14
- البردونی، عبدالله (2006م)، دیوان عبدالله البردونی، بیروت، دارالعودة.
15
- البستانی، سلیمان (2004م)، إلیاذة هومیروس، الطبعةالثانیة، مصر، الجیزة، المجلس الأعلی للثقافة.
16
- الحلو، رحاب کمال (2005م)، قاموس القوافی، الطبعة الاولی، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون.
17
- الذبیانی، مساعد بن سعد (1431ق)، السخریة فی شعر عبدالله البردونی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه أم القری، عربستان سعودی.
18
- الطیب، عبدالله (1970م)، المرشد إلی فهم اشعار العرب وصناعتها، الطبعةالثانیة، بیروت، دار الفکر.
19
- عباس، حسن (1998م)، خصائص الحروف العربیة و معانیها، دمشق، اتحاد الکتاب العرب.
20
- عمر، أحمد مختار (2006م)، دراسة الصوت اللغوی، الطبعة الرابعة، قاهرة، عالم الکتب.
21
- عودة، علی یونس (2011م)، البنیات الاسلوبیة فی شعر احمد الوائلی، پایان نامه کارشناسی ارشد، عراق، دانشگاه بصره.
22
- معروف، یحیی (1378ش)، العروض العربی البسیط، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.
23
- یونس، علی(1993م)، نظرة ادبیة فی موسیقی الشعر العربی، قاهرة، الهیئةالمصریة العامة للکتاب.
24
ORIGINAL_ARTICLE
خوانش مولّفه های رئالیسم جادویی در رمان «الرجل الّذی یکره نفسه» نوشتة حنا مینه
رئالیسم جادویی شیوة نوینی در داستان نویسی معاصر است که در آن نویسنده عناصری همچون «سحر و جادو» و «وهم و خیال» را با رخدادهای واقعی چنان ماهرانه در هم میآمیزد که شخصیتهای واقعی و فرا واقعی و رخدادهای داستان برای خواننده کاملا طبیعی و باور پذیر جلوه مینماید. حنا مینه یکی از نویسندگان معاصر سوری به شمار میآید. درون مایة بیشتر داستانهای او، تفاوت میان فقیر وغنی، فاصلة بسیار میان آرزوهای انسان با واقعیتهای زندگی روزمره، مبارزه بخاطر عدالت اجتماعی، مبارزه با قیمومیت فرانسه و...است. وی رمان «الرجل الّذی یکره نفسه» را به شیوة رئالیسم جادویی به رشتة تحریر در آورده است. در مقالة حاضر تلاش شده است، با روش تحلیلی و توصیفی مولّفههای رئالیسم جادویی و چگونگی و میزان استفادة حنا مینه از آنها در رمان «الرجل الّذی یکره نفسه» مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که او در این داستان، از شیوة داستان نویسی «رئالیسم جادویی» در بیان مشکلات زندگی، فروپاشی زیرساختهای سنّتی و اثر پذیری متقابل خود و دیگری به شکل منفی و مثبت به خوبی بهره برده و توانسته با تلفیق واقعیت و خیال دغدغههایش را برای خواننده به شکل هنرمندانه به تصویر بکشد. علاوه بر آن، میتوان گفت که مولّفههای رئالیسم جادویی مانند «دوگانگی»، «همزیستی میان واقعیت و جادو»، «اسطوره و نماد» و «استفاده از جادو برای بروکراسی و بیعدالتی در جامعه» در این رمان حضوری پررنگ و برجسته تر دارند.
https://mcal.yazd.ac.ir/article_1456_3759d105d5aa455c76814eab7698f1c0.pdf
2019-08-23
25
45
10.22034/mcal.2019.1456
رئالیسم جادویی
رمان «الرجل الّذی یکره نفسه»
حنا مینه
سیمین
غلامی
simingholami52@yahoo.com
1
استادیار دانشگاه اصول دین تهران
LEAD_AUTHOR
- ابواحمد، حامد (2009م)، الواقعیة السحریة فی الروایة العربیة، القاهرة دارسندباد للنشر و التوزیع.
1
- الباردی، محمد (1993م)، حنا مینة روائی الکفاح و الفرح، لبنان، دار الآداب، الطبعة الأولی.
2
- بینیاز، فتح الله (1387ش)، درآمدی بر داستان نویسی و روایت شناسی، تهران، انتشارات افراز، چاپ اول.
3
- پارسی نژاد، کامران (1387ش)، هدایت شناسی ادبیات و نحلههای ادبی معاصر، کانون اندیشة جوان، چاپ اول.
4
- پورنامداریان، تقی و سیدان، مریم (1388ش)، بازتاب رئالیسم جادویی در داستانهای غلامحسین ساعدی، مجلة زبان و ادبیات فارسی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم، شماره 64، صص 45-66.
5
- حدیدی، صبحی (1993)، الخطاب ما بعد الکولونیالی فی الأدب و النظریة النقدیة، مجلة الکرمل، العدد47، 66-80.
6
- خزاعی فر، علی (1386ش)، رئالیسم جادویی در تذکرة الأولیاء، نامه فرهنگستان، ش 35،
7
صص6 – 21.
8
- شوشتری، منصور (1389ش)، رئالیسم جادویی واقعیت خیال انگیز، فصلنامة هنر، شمارة 75، صص 32- 43.
9
- عید، حسین، (2005م)، حوار مع جابرییل گارسیا، رحلة رجوع الی المنبع، مجلة الفیصل السعودیة، العدد 350، ص110.
10
- عیسی، فوزی سعد (2012م)، الواقعیة السحریة فی الروایة العربیة، مصر، دارالمصریة للطباعة و النشر، الطبعة الاولی.
11
- فوتییة، الیزابت (2007م)، الإبداع الروائی المعاصر فی سوریة، ترجمة الدکتورة ملکه أبیض، دمشق، منشورات وزارة الثقافة.
12
- قهرمانلو، ماندانا (1386ش)، رئالیسم جادویی، مجلة رودکی، شمارة 16.
13
- میرصادقی، جمال (1377ش)، واژه نامة هنر داستان نویسی، تهران، مهناز.
14
- مینة، حنا (2003م)، الرجل الّذی یکره نفسه، بیروت، دار الآداب، الطبعة الثانیة.
15
- ----- (1976م)، الأبنوسة البیضاء، دمشق، منشورات إتّحاد الکتّاب العرب.
16
- النابلسی، شاکر (1992م)، مناهج الحریة فی الروایة العربیة، الموسسة العربیة للدراسات و النشر، الطبعة الاولی.
17
- نیکو بخت، ناصر، مریم، رامین نیا (1384ش)، بررسی رئالیسم جادویی و تحلیل رمان اهل غرق، فصلنامة پژوهش های ادبی، شمارة 8، صص 139- 173.
18
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی زندان سروده های ابراهیم مقادمه بر مبنای مؤلفه های سبک شناسی لایهای
زندان سروده، در ماهیت خویش شرح رنج و اندوه و دلتنگیهای یک شاعر دربند است، اما اینگونۀ غنایی نزد ابراهیم مقادمه شاعر، مبارز و شهید فلسطینی همچون دیگر روشنفکران این دیار سوای از انعکاس رنج و اندوه، شعری انگیزاننده است که با برانگیختن شور مبارزه و مقاومت در وجود انسان مظلوم فلسطینی دریچهای از امید به روی او میگشاید و به افق روشن آزادی و پیروزی رهنمون میسازد. در پژوهش حاضر برآنیم باروشی توصیفی- تحلیلی به خوانش زندانسرودههای این شاعر پایداری بر اساس مؤلفههای سبکشناختی لایهای بپردازیم تا به این مهم دست یابیم که ابراهیم مقادمه بهعنوان شاعری متعهد چگونه از ماهیت و توانمندی لایههای زبانی در راستای القای مفهوم مبارزهطلبی و ایستادگی بهره برده است؟ تحلیل سبکشناختی اشعار ابراهیم مقادمه، بر کارآمدی مؤلفههای سبکشناختی لایهای در جهت درک بهتر لایههای زیرین معنا در متون ادبی صحه میگذارد؛ بدین صورتکه کاربرد فراوان بحر رمل نشانگر توجه شاعر به اوزان خفیف و ملایم و فراهم ساختن فضایی آرام است که آرامشی درونی را به خواننده القاء کند. در لایۀ واژگانی تساوی واژگان حسی و انتزاعی و در لایۀ نحوی، همسویی جملات خبری و انشایی، میل به تجسم واقعیت و در عین حال القای احساسات یک مبارز را آشکار میسازند. در لایۀ بلاغی تصویرپردازیهای حسی به حسی بیش از هر ابزاری بازنمود رنج و اندوه یک اسیر فلسطینی را برعهده گرفتهاند و در لایۀ ایدئولوژیکی، اشعار مقادمه ایمان راسخ یک مبارز دربند، به ثمربخش بودن پایداری و پیروزی نهایی حق را به تصویر کشیده است.
https://mcal.yazd.ac.ir/article_1457_a426898aa99d70bf350ce6a3cfb1fd6a.pdf
2019-08-23
47
72
10.22034/mcal.2019.1457
ادبیات عرب
شعر پایداری
سبکشناسی لایهای
زندانسروده
ابراهیم مقادمه
جهانگیر
امیری
nparvin68@gmail.com
1
دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی، کرمانشاه
LEAD_AUTHOR
شیوا
صادقی
nparvin8@gmail.com
2
عضو هیأت علمی زبان و ادبیات عرب، دانشگاه پیام نور
AUTHOR
نورالدین
پروین
norudin.parvin@yahoo.com
3
استادیار مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی
AUTHOR
- احمدی، بابک (1391ش)، موسیقی شناسی، فرهنگ تحلیلی مفاهیم، چ2، تهران: نشر مرکز.
1
- امامی، نصرالله (1385ش)، مبانی و روشهای نقد ادبی، چ3، تهران: نشر جامی
2
- أنیس، ابراهیم (1952م)، موسیقی الشعر،ط2، القاهرة: مکتبة الأنـجلو المصریة.
3
- بسیسو، عبدالرحمن (1999م)، قصیدة القناع فی الشعر العربی المعاصر، الطبعة الاولی، بیروت الموسسة العربیة للدراسات و النشر.
4
- پرین، لارنس، شعر و عناصر شعری، ترجمه غلامرضا سلگی، چاپ سوم، تهران: سعید نو، 1376ش.
5
- ادگار، اندرو؛ پیتر سجویک (1387ه.ش): مفاهیم بنیادی نظریهی فرهنگی، ترجمه مهران مهاجر، محمد نبوی، چاپ یکم، تهران: موسسه انتشارات آگاه.
6
- بشر، کمال (2000م)، علم الأصوات، القاهرة: دار غریب لطباعة.
7
- پروین، نورالدین (1395)، بررسی مقایسهای خطبهها و نامههای نهج البلاغه از منظر سبکشناسی لایهای، استاد راهنما: دکتر جهانگیر امیری، مشاوران: دکتر یحیی معروف و دکتر علی اکبر محسنی، کرمانشاه: دانشگاه رازی .
8
- التفتازانی، سعدالدین (بیتا)، مختصر المعانی، قم: دارالحکمة.
9
- شمیسا، محمود (1386ش)، کلیات سبکشناسی، چاپ چهارم، تهران: فردوس.
10
- شفیعیکدکنی، محمدرضا (1370ش)، موسیقی شعر، تهران آگه.
11
- عبادیان، محمود (1372ش)، درآمدی بر سبکشناسی ادبیات، چاپ دوم، تهران: آوای نور.
12
- عباس، حسن (1998م)، خصائص الحروف العربیة و معانیها، دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
13
- علی، عبدالرضا (1997م)، موسیقی الشعر العربی قدیمه و حدیثه؛ دارسة و تطبیق فی شعر الشطرین و الشعر الحر، الطبعة الاولی، عمن: دارالشروق.
14
- غنیم، کمال احمد (1998م)، عناصر الابداع الفنی فی شعر احمد مطر، ط1، القاهرة: مکتبة مذبولی.
15
- فتوحی، محمود (1390ش)، سبکشناسی، رویکردها، نظریهها، روشها، تهران: سخن.
16
- فرشیدورد، خسرو (1382ش) ، دستور مفصل امروز، تهران: سخن.
17
- فرکلاف، نورمن (1379ش) ، تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه فاطمه شایسته پیران و دیگران، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
18
- قدامة، بن جعفر (1949م)، نقد الشعر، تحقیق کمال مصطفی، مطبعة أنصار، بیروت.
19
- گیرو، پییر(1380ش)، نشانهشناسی، ترجمه محمد نبوی، تهران: آگه.
20
- ملاح، حسینعلی (1367ه.ش): پیوند موسیقی و شعر، تهران: فضا.
21
- المقادمة، ابراهیم (2003م)، لا تسرقوا الشمس، فلسطین: مجلس طلاب الجامعة الاسلامیة.
22
- یارمحمدی، لطفالله (1383ش)، گفتمانشناسی رایج و انتقادی، چاپ اول، تهران: هرمس.
23
- ابن الرسول، سیدمحمدرضا؛ مرضیه قربانخانی و احسان گلاحمر(1391ه.ش): معانی غیر مستقیم جملات پرسشی از دیدگاه کاربردشناسی زبان و بلاغت عربی، فصلنامه پژوهشهای زبان و ادبیات تطبیقی،د3،ش3(پیاپی11)، سال:1391،صص1-25.
24
- حری، ابوالفضل (1390ش)، «معرفی کتاب سبکشناسی ادبیات داستانی پائول سیمپسون، 2004م»، کتاب ماه ادبیات، ش59 پیاپی 173.
25
- روانشاد، علی اصغر و همکاران (1394ش)، بازتاب مقاومت در شعر ابراهیم مقادمه، نشریه ادبیات پایداری، سال7، ش13، صص67-92.
26
- عسکری، محمدصالح و زارع برمی، مرتضی (2014م)، «شعر السجون فی الادب العراقی المعاصر»، دراسات فی العلوم الانسانیة. سنة 20، العدد4، صص99-120.
27
- عمرانپور، محمدرضا (1387ش)، «اهمیت عناصر و ویژگیهای ساختاری واژه در گزینش واژگان شعر»، نشریه علمی پژوهشی گوهر گویا، صص 153-180.
28
- کوشکی، علی و دارابپور، عیسی (1390ش)، وصف زندان و احوال درونی در زندانسرودههای فارسی و عربی»، پژوهشنامه ادب غنایی، سال9، ش16، صص73-98).
29
- عشری زاید، علی (2008). عن بناء القصیدة العربیة الحدیثة، القاهرة، مکتبة الآداب، الطبعة الخامسة.
30
- شبکة فلسطین للحوار، نبذة عن حیاة المفکر الاسلامی الدکتور ابراهیم المقادمة فی ذکری استشهاده، (www.paldf.net)
31
- Robinson‚ D. (2006). Introducing Performative Pragmatics. London & New York:Routledge.
32
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی روانشناختی تیپ های شخصیّتی در رمان «الباذنجانة الزرقاء» اثر میرال الطحاوی بر اساس نظریۀ کارن هورنای
میرال الطحاوی (1968م) از نویسندگان معاصر مصری است که اعتقاد دارد سبک هر نویسندهای، گویای تحولات اجتماعی و حالات روحی و روانی او است. در رمان «الباذنجانة الزرقاء» روحیات نویسنده در شخصیتهای داستان، به وضوح هویداست؛ نویسنده از پیِ ترسیم شخصیتهای داستانی سعی دارد انواع سرکوبهای اجتماعی اعمال شده در حق زن شرقی را بیان کند. در این مقاله، شخصیتهای رمان «الباذنجانة الزرقاء» بر اساس نظریۀ روانشناختی کارن هورنای روانشناس سرشناس آلمانی به روش توصیفی- تحلیلی مورد واکاوی قرار گرفته است. هورنای در نظریههای روانکاوی خود، به موضوع فرهنگ و محیط، نگاه ویژهای دارد. شخصیتهای روانپریشِ رمان «الباذنجانة الزرقاء»، درگیر نوعی روانرنجوری برخاسته از محیط زندگی و آداب مختص به آن هستند که با نظریههای روانشناختی هورنای قابل نقد و تحلیل است. این پژوهش میکوشد شخصیتهای این رمان را بر طبق تیپهای سهگانۀ شخصیت: تیپ مهرطلب، تیپ انزواطلب و تیپ برتریطلب، بررسی کند و راههای تدافعی آنان را برای سیر در بستر جامعه، مورد کنکاش قرار دهد. نتیجة پژوهش نشان میدهد از میان پنج شخصیت اصلی که در داستان نقش ایفا میکنند جز پدرِ قهرمان داستان، که دارای تیپ شخصیتی سالم و نرمال است دیگر شخصیتها، در گروهِ تیپهای شخصیتی نوروتیک و غیر سالمی قرار میگیرند که هورنای به آن اشاره میکند. این شخصیتها، به دلیل آسیبهای محیطی و فرهنگی، دچار اضطراب بنیادینی هستند که به شکلگیری روابط ناهنجار در میان آنان منجر شده است.
https://mcal.yazd.ac.ir/article_1458_7d768df183d02e87e66a3c9b346e7675.pdf
2019-08-23
73
95
10.22034/mcal.2019.1458
نقد روانشناختی
شخصیّت
کارن هورنای
الباذنجانة الزرقاء
میرال الطحاوی
عبدالاحد
غیبی
abdolahad@azaruniv.edu
1
دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
LEAD_AUTHOR
حبیبه
خوش نفس
khoshnafs14@gmail.com
2
کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
- احدی، حسن و نیکچهر محسنی (۱۳8۰ش)، روانشناسی رشد (مفاهیم بنیادی در روانشناسی نوجوانی و جوانی)، چاپ هشتم، تهران: پردیس.
1
- بهبهانی، مرضیه (۱۳81ش)، میرال الطحاوی از خیمه تا بادنجان کبود، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، فصلنامه تخصصی کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره ۶۱، صص 49- 48.
2
- پِروین، لارنس اِی (۱۳۷۳ش)، روانشناسی شخصیت (نظریه و تحقیق)، ترجمه دکتر محمد جعفر جوادی و دکتر پروین کدیور، چاپ دوم، تهران: رسا.
3
- ثریا، مهدی (۱۳۸۴ش)، فرهنگ و شخصیت، چاپ اول، تهران: قصیده سرا.
4
- الحمامصی، محمد (۲ ابریل ۲۰۱۱م)، «حوار مع الأدیبة میرال الطّحاوی»، الجزیرة: مجلة حواء. http://hawaamagazine.com/posts
5
- رایکمن، ریچارد (۱۳۸۷ش)، نظریههای شخصیت، ترجمه مهرداد فیروزبخت، چاپ اول، تهران: ارسباران.
6
- سیاسی، علی اکبر (۱۳۷۰ش)، نظریههای شخصیت، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
7
- شولتز، دوان و سیدنی الن (۱۳۹۰ش)، نظریههای شخصیت، ترجمه یحیی سید محمدی، تهران: ویرایش.
8
- الطحاوی، میرال (2012م)، الباذنجانة الزرقاء، مصر: دارالشروق.
9
- فیست، جس و گریگوری جی فیست (۱۳۹1ش)، نظریههای شخصیت، ترجمه یحیی سید محمدی، چاپ هفتم، تهران: روان.
10
- کریمی، یوسف (۱۳۹۲ش)، روانشناسی شخصیت، چاپ هجدهم، تهران: موسسه نشر ویرایش.
11
- لاندین، رابرت دبلیو (۱۳7۸ش)، نظریهها و نظامهای روانشناسی، ترجمه یحیی سید محمدی، چاپ اول، تهران: ویرایش.
12
- منوچهریان، پرویز (۱۳6۲ش)، عقده حقارت، تهران: گوتنبرگ.
13
- هورنای، کارن (۱۳۹۰ش)، تضادهاى درونی ما، ترجمه محمد جعفر مصفا، چاپ چهاردهم، تهران: بهجت.
14
- ________ (۱۳۸7ش)، راههای نو در روانکاوی، ترجمه دکتر سعید شاملو، چاپ اول، تهران: رشد.
15
- ________(۱۳۸4ش)، شخصیت عصبی زمانه ما، ترجمه محمد جعفر مصفا، چاپ چهارم، تهران: صفا.
16
- ________(۱۳۸۸ش)، عصبیت و رشد آدمی، ترجمه محمد جعفر مصفا، تهران، بهجت.
17
- فراج، اسماعیل (26 مارس2013م)، «الروائیة میرال الطحاوی: خلعت الحجاب لأننی لست عورة أو جسدا»، دبی: العربیة. http://alarabiya.net/articles
18
- فرزاد، عبدالحسین (۱۳86ش)، مروری بر داستان نویسی معاصر عرب، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، مجله سمرقند، شماره 17، صص45 – 22.
19
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی حس تعلق مکانی در رمان «من منتظرت هستم» (لأنی أشتاق الیک) از سناء ابوشرار
حس تعلق مکانی، رابطهای عاطفی و پر معنا بین شخص و مکان است که آن را قرارگاهی ارزشمند میسازد. این حس، شاخص ویژه مکانی برای یک فرد نسبت به دیگر مکانها میباشد که ابعاد روانشناسانه، کالبدی و حتی اجتماعی را در بر میگیرد. بیشتر پژوهشهای مکان داستانی بر جنبههای توصیفی تکیه دارد، اما مکان داستانی در پرتو این حس تواناییهای گوناگون روانی، احساسی و کالبدی را به خود میگیرد که موجب تعلق شدید شخصیتها به آن و تعامل دوطرفه میگردد و از توصیفات صرف مکانی تا حد زیادی فاصله میگیرد. مکان در رمان «من منتظرت هستم» از سناء ابوشرار نقشی بسیار پر رنگ در تعلق افراد دارد و میتوان با تکیه بر رویکرد روانشناسی محیطی، که عمده تمرکز آن بر مکان و ارتباط آن با فرد است، این پدیده داستانی را به شکلی متفاوت تحلیل کرد تا قابلیتهای هنری مکان در داستان، بیش از پیش روشن گردد. این پژهش برآن است به روش توصیفی-تحلیلی به چکونگی شکلگیری حس تعلق مکانی در این رمان بپردازد. نتایج نشان میدهد تعلق مکانی در این رمان منجر به "این همانی" شدید شخصیتها با مکان شده به نحوی که قهرمانان بدون آن احساس وجود نمیکنند و خود را در سایهی مکان تعریف میکنند. همچنین شاهد سه بعد تعلق مکانی فردی، کالبدی و فرایند روانشناسانه هستیم که بعد مکانی نقش بارزتری در ایجاد تعلق مکانی افراد دارد.
https://mcal.yazd.ac.ir/article_1459_c5cadcad2573523f7a82811593912059.pdf
2019-08-23
97
120
10.22034/mcal.2019.1459
حس تعلق مکانی
من منتظرت هستم
سناء ابوشرار
نسرین
کاظم زاده
nkazemzade@yahoo.com
1
دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
کبری
روشنفکر
kroshan@modares.ac.ir
2
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
فرامرز
میرزایی
mirzaeifaramarz@yahoo.com
3
استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
محمد جعفر
یوسفیان
yosefian@modares.ac.ir
4
دانشیار دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
- آراسته، مهدی، هیرو، فرکیش (2016م)، فاکتورهای کالبدی تاثیرگذار بر احساس تعلق به مکان، کنفرانس بین المللی معماری و شهرسازی، تهران.
1
- أبوشرار، سناء (2011م)، لأنی أشتاق الیک، القاهرة: دارالهلال.
2
- باشلار، غاستون (1984م)، جمالیات المکان، ترجمة: غالب هلسا، الطبعة الثانیة، بیروت، المؤسسة الجامعیة للدراسات والنشر و التوزیع.
3
- پاکزاد، جهانشاه (1388ش)، سیر اندیشهها در شهرسازی: از فضا تا مکان،تهران، انتشارات شهیدی.
4
- پاکزاد، جهانشاه (1386ش)، مقالاتی در باب مفاهیم معماری و طراحی شهری، چاپ اول، تهران، انتشارات شهیدی.
5
- پیربابائی، محمدتقی، قره یگلو، مینو، علی نام، زهرا (1394ش)، بررسی فرآیند دلبستگی به مکان در مطالعات شهری با رویکرد روانشناسی شناختی، تازههای علوم شناختی، سال 17، شماره 1، صص 46-59.
6
- تی. مک اندرو، فرانسیس (1392ش)، روانشناسی محیطی، ترجمه غلامرضا محمودی، چاپ سوم، نشر وانیا.
7
- جوان فروزنده، علی، مطلبی، قاسم (1390ش)، مفهوم حس تعلق به مکان و عوامل تشکیل دهنده آن، هویت شهر، دوره 5، شماره 8، صص 37-27.
8
- رلف، ادوارد، (1389ش) مکان و بیمکانی، ترجمه محمدرضا نقصانمحمدی، کاظم مندگاری، زهیر متکی، چاپ اول، تهران، انتشارات آرمان شهر.
9
- سجادزاده، حسن (1393ش)، نقش دلبستگی به مکان در هویتبخشی به میدانهای شهری، باغ نظر،شماره 25، سال دهم، 79-88.
10
- شولتز، کریستین نوربری (1391ش)، معماری: حضور، زبان و مکان،ترجمه علیرضا سید احمدیان. چاپ سوم. تهران، انتشارات نیلوفر.
11
- شولتز، دوان، شولتز، سیدنی آلن (1383ش)، نظریههای شخصیت، ترجمه یحیی سید محمد، تهران: مؤسسه نشر.
12
- صفارینیا، مجید (1394ش)، مقدمهای بر روانشناسی شهری،جلد دوم، تهران، تیسا.
13
14- فلاحت، محمدصادق (1385ش)، مفهوم حس مکان و عوامل تشکیل دهنده آن، مجله هنرهای زیبا، شماره 26، صص57-66.
14
- کربلائی نوری، رضا، (1385ش)، مجموعه مقالات هویت شهر های جدید، کتاب دوم، چاپ اول، انتشارات شرکت عمران شهرهای جدید.
15
- کریمی، مهرداد، (1389ش) دلبستگی مکانی بررسی مفهومی و کارکردی،منظر، شماره 12، صص16- 21.
16
- لینچ، کوین (1384ش)، تئوری شکل شهر، سید حسین بحرینی، چاپ سوم، انتشارات دانشگاه تهران.
17
- المشایخ (2012م)، محمد، معجم أدیبات الاردن وکاتباته، عمان.
18
- نجمی، حسن (2000م)، شعریة الفضاء السردی المتخیل والهویة فی الروایة العربیة، ط الاولی، بیروت، المرکز الثقافی العربی.
19
- هاگت، پیتر (1373ش)، جغرافیای ترکیبی نو، مترجم شاپور گودرزی نژاد، تهران، انتشارات سمت.
20
- Altman, Irvin &low, sethaw, (1992), place attachment, New York: plenum press, 81-93.
21
- Brown, B.B, & Perkins, D.D, (1992), Disruptions in place attachment, New York: Plenum press, 279-304.
22
- Hidalgo, Carmona & Hernandez, Bernard, (2001), Place Attachment: Conceptual and EmpiricalQuestionsî, Journal of Environmental Psychology, vol21, pp 273-281.
23
- Scannell, Leila & Gifford, Robert, (2010), Defining place attachment: A tripartiteorganizing framework. Journal of Environmental Psychology, 30, 1-10.
24
- Salvesen, david,(2003), the making of place ,research on place & space website, www.matr.net/print-,
25
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی جلوه های «خودشیفتگی هنری» در اشعار بارودی
سرایش شعر، زاییدة روح تلطیف یافتة شاعر است و از ضمیر ناخودآگاه او سرچشمه میگیرد. این آفرینش هنری، از دیرباز، در کام بشر شیرین آمد و به ستایش و تمجید آن پرداخت. از این پس، شاعر که خود را در اوج منزلت ادبی و هنری مییابد، مغرور میشود و خود نیز، سر تعظیم بر آستان هنرش فرود میآورد و زانوی خاکساری بر درگاهش میساید و زبان به تسبیح و تعظیم اشعار خویش میگشاید. از آنجا که جلوههای این خودستایی شاعرانه در اشعار بارودی، از پیشگامان شعر معاصر عرب، نمود چشمگیری یافته است؛ این پژوهش میکوشد تا با روش توصیفی– تحلیلی، به واکاوی این پدیده و اسباب گرایش به آن در دیوان شاعر بپردازد و نمودهای هنری خودشیفتگی و جنبههای نوآوری آن را تشریح نماید. عوامل تأثیرگذار در خودشیفتگی بارودی را باید در تربیت و بلندپروازی شاعر، اشتغال او در منصب نظامی و پیشگامی کلاسیسم جستوجو کرد که نمودهای آن، در فخر به نوگرایی و احیای سنت شعر، مباهات به نیروی بیان و موهبت شعری و رجحان منزلت شعری خود بر دیگر شاعران تجلی یافته است.
https://mcal.yazd.ac.ir/article_1460_5e9d237ca5aab921dd4a1b299d9d26ce.pdf
2019-08-23
121
139
10.22034/mcal.2019.1460
شعر معاصر عرب
کلاسیسم
بارودی
خودشیفتگی
سیّد فضل الله
میرقادری
sfmirghaderi@gmail.com
1
استاد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
داوود
نجاتی
d_nejati1364@yahoo.com
2
دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه اصفهان
AUTHOR
عفت
مردانی
effatmardani@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه اصفهان
AUTHOR
- اشرفی، منصور و مرتضی اشرفی (1390ش)، «اختلال شخصیت خودشیفتگی»، فلسفه و کلام، شمارة 12، صص 63- 66.
1
- البارودی، محمود سامی (1998م)، دیوان محمود سامی البارودی. حققه وضبطه وشرحه: علی الجارم و محمد شفیق معروف، بیروت: دار العودة.
2
- باغجری، کمال و مهدی ترکشوند (1396)، «خودشیفتگی (نارسیسیسم) در شعر احمد الصافی النجفی»، ادب عربی، سال 9، شمارة 1، صص 73- 92.
3
- بحری، خداداد (1433ق) «ملامح النرجسیّة فی فخر المتنبی وحیاته»، مجلة بحوث فی اللغة العربیّة وآدابها، العدد 6، صص 27- 40.
4
- البحیری، عبدالرقیب أحمد (1987م) الشخصیة النرجسیّة، القاهرة: دار المعارف.
5
- الجیوسی، سلمی الخضراء (2001م)، الاتجاهات و الحرکات فی الشعر العربی الحدیث، ترجمه عبدالواحد لولوة، د.م: مرکز الدراسات العربیة.
6
- الحدیدی، علی (د.ت)، محمود سامی البارودی شاعر النهضة، الطبعة الثانیة، قاهره: مکتبة الأنجلو المصریة.
7
- حیدوش، أحمد (2001م)، شعریة المرأة وأنوثة القصیدة –قراءة فی شعر نزار قبانی، دمشق: منشورات اتحاد کتاب العرب.
8
- الدسوقی، عمر (1975م)، فی الأدب الحدیث، قاهرة: دار الفکر العربی.
9
- طاهرینیا و دیگران (1389ش)، «بررسی پدیدة خودشیفتگی (خودستایی) در شعر حافظ و متنبی»، نشریة ادبیات تطبیقی دانشگاه باهنر کرمان، دورة جدید، سال دوّم، شمارة 3، صص 225- 251.
10
- عبدالرحمان، عفیف (2000م)، معجم المولفین، بیروت: دار الصادر.
11
- العبسی، عنترة بن شداد (1985م)، دیوان، بیروت: دار الکتب العلمیة.
12
- غرانبیر، بیلا (2000م)، النرجسیّة دراسة نفسیّة، ترجمة: وجیه أسعد، دمشق: منشورات وزارة الثقافة.
13
- الفاخوری، حنا (د. ت)، الجامع فی تاریخ الأدب العربی. الأدب الحدیث، بیروت: دار الجیل.
14
- گنجی، مهدی (1392ش)، آسیب شناسی روانی، جلد دوم، تهران: نشر ساوالان.
15
- محمّدی، هاشم (1389ش)، «خودشیفتگی شاعران پارسی تا قرن هشتم هجری»، نامة پارسی، شمارة 53، صص 78- 95.
16
ORIGINAL_ARTICLE
نقد و بررسی رمان ثلاثیة غرناطة، اثر رضوی عاشور از منظر خلاقیت های شخصیتپردازانه
رضوی عاشور نویسنده مصری با ثلاثیة غرناطة (سه گانه گرانادا) یکی از شناختهشدهترین نویسندگان در جهان عرب است. این رمان، دارای شخصیتهای متعدد اصلی و فرعی است که نویسنده در شخصیتپردازی همهی آنها سنجیده و با دقت نظر عمل کرده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی خلاقیتهای هنری نویسنده در خلق شخصیتهای منحصر به فرد است. روش انجام پژوهش، کتابخانهای با رویکردی تحلیلی و نقادانه است. نتیجهی کلی مقاله این است که عاشور، رویکردی عمدتاً نمایشی در پیش گرفته تا شخصیتپردازی رمان از اعتبار هنری و زیباییشناسانهی بیشتری برخوردار باشد و موفّق شده عنصر گفتگو را هنرمندانه در خدمت عنصر شخصیتپردازی قرار دهد، به عبارتی او با توفیق در زمینهی استفاده از عنصر گفتگو در جهت شخصیتپردازی، چندآوایگی و چند صدایی، رمانش را نیز تضمین کرده است. عاشور از هر نوع امکانات سنتی و مدرن داستانگویی که در اختیار داشته چون توصیف ظاهر شخصیت، تیپسازی، آشناییزدایی، آیرونی، تمایزبخشی بین شخصیتها و.. بهره برده است تا شخصیتهایی منحصر به فرد بیافریند. ذکر این نکته ضروری است که عنصر شخصیت در این رمان با وجود پرحادثه بودن، همواره در محوریت و اولویت رمان قرار دارد، بنابراین رمان ثلاثیة غرناطة را میتوان رمان شخصیت قلمداد کرد.
https://mcal.yazd.ac.ir/article_1461_79f1c570904bd7daad586179050c8688.pdf
2019-08-23
141
158
10.22034/mcal.2019.1461
عنصر شخصیت
رضوی عاشور
ثلاثیة غرناطة
شخصیت پردازی خلاقانه
خدیجه
محمدی درخشش
k.mohamadi6735@gmail.com
1
دانشجوی دکترای رشته زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی
AUTHOR
یحیی
معروف
y.marof@yahoo.com
2
استاد گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی
LEAD_AUTHOR
مجید
محمدی
m.mohammadi@razi.ac.ir
3
استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی
AUTHOR
جهانگیر
امیری
jahnger.amiri@yahoo.com
4
دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی
AUTHOR
- بهرهمند، زهرا (1389ش)، «آیرونی و تفاوت آن با طنز و صنایع بلاغی مشابه» فصلنامه زبان و ادب پارسی، شماره 45، صص 10 – 36.
1
- پاینده، حسین (1392ش)، گشودن رمان؛ رمان ایرانی در پرتو نظریه و نقد ادبی، چ اول، تهران: مروارید.
2
- دقیقیان، شیرین دخت (1371ش)، منشأ شخصیت در ادبیات داستانی، ناشر: نویسنده.
3
- عاشور، رضوی (2001م)، ثلاثیة غرناطة، الطبعة الثالثة، القاهرة: دار الشروق.
4
- عبداللهیان، حمید (1381ش)، «داستان و شخصیتپردازی در داستان» مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، صص 410-425.
5
- قاسمی پور، قدرت و محمود رضایی دشت ارژنه (1389ش)، «تحلیل فرمالیستی پیرنگ در داستانهای کوتاه معاصر فارسی»، ادب پژوهی، سال 4، پیاپی 13، صص 61 – 83.
6
- محمود عبیدات، زهیر (2006م)، ثلاثیة غرناطة: مقاربة الحاضر؛ دراسة فی روایة الروائیة رضوی عاشور، مجلة الدراسات، فی حقل العلوم الاجتماعیة والإنسانیة، المجلّد 33، العدد 3، صص 591 – 606.
7
- مکاریک، ایرنا ریما (ش1390)، دانشنامه نظریههای ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، چ چهارم، تهران: آگه.
8
- میر صادقی، جمال (1394ش)، عناصر داستان، چ نهم، تهران: سخن.
9
- میرصادقی، میمنت (1377ش)، واژهنامه هنر داستاننویسی (فرهنگ تفصیلی اصطلاحهای ادبیات داستانی) چ اول، تهران: کتاب مهناز.
10
- نجم، محمد یوسف (1979م)، فن القصة، بیروت: دار الثقافة.
11