دانشگاه یزد
نقد ادب معاصر عربی
2322-5068
2588-6762
4
7
2014
04
21
بازنمایی اندیشههای داستانی در ادبیات پایداری فلسطین(بررسی موردی رمان "الصبار")
1
28
FA
کبری
روشنفکر
kroshanfekr@gmail.com
خلیل
پروینی
parvini@ hotmail.com
فرامرز
میرزایی
fmirzaeiaramarz@yahoo.com
نعیمه
پراندوجی
<br />چکیده <br />شیوهی ارائهی گفتهها و اندیشههای داستان، یکی از رویکردهای مهم سبکشناسی نوین است که از میزان ارتباط میان راوی و متن روایی بهوجود آمده، به پنج شیوهی مستقیم، غیرمستقیم، مستقیم آزاد، غیرمستقیم آزاد و گزارش روایتی، تقسیم میشود. این رویکرد به تحلیل گفتههای داستان، یعنی شیوهی ارائهی آنها در دو حیطهی سخنان و اندیشهها میپردازد. این شیوهها برای درک بهتر اندیشههای داستان ضروری بوده و سبب میشود خواننده، عمیقا با افکار داستان آشنا گردد. <br />مقالهی پیشرو، به شیوهی توصیفی ـ تحلیلی و ضمن ارائهی جامعهی کامل آماری از اندیشههای داستانی، به تحلیل رمان "الصبار" (1976)، نوشتهی سحر خلیفه میپردازد. نتایج تحقیق گویای آن است که راوی، با استفاده از اندیشهی مستقیم، مستقیمآزاد و غیرمستقیمآزاد، که به ترتیب، بیشترین بسامد حضور را در داستان دارند، بهخوبی توانسته مضامینی مانند اختلاف مردم دربارهی نحوهی رویارویی با اشغال ـ دفاع مسلحانه یا انجام مذاکرهی سیاسی ـ، رواج بیکاری، ناگزیری مردم به اشتغال در کارخانههای اسرائیل، چند بُعدی بودن مسألهی اشغال، امید به ایجاد جامعهای عادلانه با حقوق مساوی میان عرب و یهود و ... را به تصویر بکشد. <br />راوی، پیوسته به ذهن قهرمانان داستان نفوذ کرده و با شیوهی روایی مناسب، کشمکشهای درونی آنها را در برابر دیدگان خواننده نشان میدهد تا مخاطبان تصویری دقیقتر و اثرگذارتر از شرایط پُرتنش مبارزه، در داخل سرزمینهای اشغالی دههی هفتاد داشته باشند. <br /> <br />کلید واژه:ادبیات پایداری، اندیشههای داستانی (ارائهی اندیشه)، سحرخلیفه، الصبار.
کلید واژه:ادبیات پایداری,اندیشههای داستانی (ارائهی اندیشه),سحرخلیفه,الصبار
https://mcal.yazd.ac.ir/article_422.html
https://mcal.yazd.ac.ir/article_422_5c58bbff7c6cba890f97bdd280dfa58d.pdf
دانشگاه یزد
نقد ادب معاصر عربی
2322-5068
2588-6762
4
7
2014
04
21
نقد جامعهشناختی داستان « الدار الکبیرة » اثر محمد دیب
29
50
FA
فاطمه
قادری
mf.ghaderi@gmail.com
سمیه
پورامینایی
<br />چکیده <br /> حضور استعمار در کشورهای زیر سلطه پیامدهای فراوانی به همراه دارد که با تداوم اشغالگری و چپاول ثروتهای یک کشور در زندگی مردم آن سرزمین نمود پیدا میکند. الجزایر یکی از کشورهای عربی است که سالهای طولانی زیر سلطۀ استعمار فرانسه قرار داشت و این سلطه، بر جنبههای مختلف زندگی مردم اعم از اجتماعی، اقتصادی، مذهبی، سیاسی و فرهنگی تأثیر فراوانی گذاشت. محمد دیب از ادبای معاصر الجزایر ( 1920-2003 م ) نقش بارزی در بیان واقعیتها و وضعیت اسفبار ملت الجزایر تحت سلطۀ استعمار فرانسه دارد. او در مجموعۀ سه داستانی خود که به ثلاثیه معروف است واقعیت الجزایر را در زمان اشغال به تصویر میکشد. وی در بخش اول این مجموعه با نام « الدار الکبیرة » (1952م )، الجزایر قبل از جنگ و در کنار آن، فقر، جهل، عقبماندگی، خفقان و آفات جامعۀ روز را منعکس میکند. این مقاله به شیوه توصیفی تحلیلی ضمن معرفی اجمالی نویسنده و آثار او به بررسی و تحلیل مضامین اجتماعی داستان می پردازد و نشان میدهد نویسنده تا چه اندازه توانسته است در بیان این مضامین و انعکاس واقعیتهای موجود جهت روشن سازی و بیداری افکار عمومی موفق باشد. <br /><br />کلید واژهها : الجزایر، محمد دیب، ثلاثیه، الدار الکبیره
https://mcal.yazd.ac.ir/article_423.html
https://mcal.yazd.ac.ir/article_423_8b9ebf6b46f040974db4f8cc8dd7bc93.pdf
دانشگاه یزد
نقد ادب معاصر عربی
2322-5068
2588-6762
4
7
2014
04
21
تحلیل داستان «وسوسة الشیطان» جودة السحّار با توجه به تکنیکهای داستاننویسی معاصر
51
74
FA
جهانگیر
امیری
z_gangineh@yahoo.com
علی
سلیمی
salimiali@razi.ac.ir
مصیب
قبادی
0000-0002-8223-4470
gmossayeb@yahoo.com
چکیده <br />عبدالحمید جودة السحّار نویسنده معاصر مصری، از جمله نویسندگانی است که در داستاننویسی معاصر عربی، رویکردی متعهّدانه در پیش گرفتهاست. داستان کوتاه «وسوسة الشیطان» از مجموعه داستان «همزات الشیطان» از برجستهترین داستانهای او در این زمینه است. در این داستان، چالشهای درونی یک انسان در قالبی هنری، به خوبی بازتاب یافته است. این پژوهش با روش تحلیلی – توصیفی، میزان موفقیت نویسنده، در به کارگیری تکنیکهای داستاننویسی نوین در این اثر را بررسی نموده است. یافتههای این مقاله نشان میدهد که جودة السحّار، در ایجاد پیوند میان محتوای داستان و فرم آن، ابتکار به خرج داده است، او در این داستان، ضد قهرمان را با ظاهری آراسته، به جای قهرمان نشانده تا با تحریک مخاطب، رویکردی انتقادی در ذهن وی پدید آورد. نویسنده برای تحقق این هدف، از شگردها و تکنیکهای داستاننویسی معاصر مانند: «فاصلهگذاری» و «افق انتظارات» به خوبی استفاده نموده است. وی علاوه بر آن، به تناسب محتوای داستان، بینامتنی قرآنی را به شکلی زیبا به کارگرفته است و هنر او در این زمینه، آن است که با تأسّی از داستان حضرت یوسف در قرآن کریم، صحنههای غیر اخلاقی را در داستان خود برجسته و جذّاب ننموده است، بلکه آن را در قالب چالشی میان «نفس امّاره» و «نفس لوّامه» و در فضای وجدانی یک انسان تبیین نموده است. <br /> <br /> <br /> <br />واژههای کلیدی: داستان معاصر عربی، جودة السحار، وسوسة الشیطان، تکنیکهای داستاننویسی <br /><br clear="all" /><br />
https://mcal.yazd.ac.ir/article_424.html
https://mcal.yazd.ac.ir/article_424_cd0a2c881e0238d380d98ebf9d977280.pdf
دانشگاه یزد
نقد ادب معاصر عربی
2322-5068
2588-6762
4
7
2014
04
21
«تحلیل شعر البحار و الدرویش خلیل حاوی برمبنای فلسفهی سارتر»
75
106
FA
فرهاد
رجبی
farhadrajabi133@yahoo.com
میلاد
درویشی
mld.darvishi@yahoo.com
<br /> «تحلیل شعر البحار و الدرویش خلیل حاوی برمبنای فلسفهی سارتر» <br /> <br /> چکیده: <br /> <br /> از ویژگیهای اساسی شعر معاصر عربی، ارتباط گسترده آن با آگاهیهای بشری است؛ چنان که امروزه تبدیل به آئینهای تمام قد برای بسیاری از یافتههای جدید به ویژه در عرصهی علوم انسانی شده است. در این میان، نگرشهای فلسفی سارتر، به عنوان یافتهای نو به انسان و هستی، از همان آغاز، تأثیر شگرفی در دستاوردهای ادبی از خود برجای نهاده است؛ از جملهی این تأثیرات را میتوان در ادبیات عربی و به ویژه در آثار شاعر معاصر «خلیل حاوی» جست و این مقاله بر آن است تا با توقف در یکی از قصاید خلیل حاوی با نام «البحار و الدرویش» به تحلیل مفاهیم و موقعیتهای موجود در این شعر بر اساس دیدگاه اگزیستانسیالیستی سارتر بپردازد. <br /> عناصری همچون مسؤولیت، آزادی و اختیار، ناامیدی و تسلیم شدگی با زیر شاخههای فلسفی خود هر کدام از مهمترین مؤلفههای فلسفهی سارتر است که حاوی در قصیدهی خویش با حفظ اصول هنری بدان پرداخته است. <br /> <br /><br /> واژگان کلیدی: ژان پل سارتر، خلیل حاوی، البحار والدرویش، اگزیستانسیالیسم. <br /> <br /><br />
https://mcal.yazd.ac.ir/article_425.html
https://mcal.yazd.ac.ir/article_425_ce986f3686ec59366c5738976e9d2cfb.pdf
دانشگاه یزد
نقد ادب معاصر عربی
2322-5068
2588-6762
4
7
2014
04
21
خوانش کمینه گرایانة داستانهای کتاب"التائه" اثر جبران خلیل جبران
107
140
FA
علی اصغر
حبیبی
ali_habibi@uoz.ac.ir
<br />چکیده <br />داستانک یا داستان کوتاهِ کوتاه، یکی از ژانرهای داستانی است که در دوران اخیر مورد توجه داستان نویسان قرار گرفته است. این نوع روایی ریشه در کمینه گرایی یا مینی مالیسم دنیای معاصر دارد که شامل حذف عناصر غیر ضروری داستان است و با تکیه بر دو عنصر سادگی و ایجاز پایه گذاری شده است. در پژوهش پیش رو نگارنده با تکیه بر روش تحلیلی-توصیفی، ابتدا داستان مینی مالیستی و هر یک از عناصر آن را به عنوان بخش تئوری ارائه داده است و در ادامه، به واکاوی این مؤلفه ها در داستانهای مجموعۀ "التائه" جبران خلیل جبران در سه حوزة روایی، لفظی و موضوعی پرداخته است. پس از خوانش کمینه گرایانه داستانهای کوتاه این مجموعه، این نتیجه حاصل گردید که داستانهای مذکور، به جهت برخورداری از شخصیتهای محدود، حجم بسیار کم، حجم بالای گفتگوها، کاربرد کلمات و جملات و پاراگراف های کوتاه و سایر ویژگیهای داستان مینی مال، در زمرة ژانر داستانک جای می گیرند. <br /> <br />کلمات کلیدی: داستانک؛ ایجاز؛ کمینه گرایی؛ جبران خلیل جبران؛ مجموعة التائه <br /> <br /><br />
کلمات کلیدی: داستانک,ایجاز,کمینه گرایی,جبران خلیل جبران,مجموعة التائه
https://mcal.yazd.ac.ir/article_426.html
https://mcal.yazd.ac.ir/article_426_742b790d443dc4120d8188e57af4c136.pdf
دانشگاه یزد
نقد ادب معاصر عربی
2322-5068
2588-6762
4
7
2014
04
21
کنکاشی در فلسفه وجودگرایی در شعر جمیل صدقی زهاوی
141
176
FA
یحیی
معروف
y. marof@yahoo.com
مسلم
خزلی
moslem_khezeli@yahoo.com
تورج
سهرابی
0000-0003-0112-2571
toorajsohrabi67@yahoo.com
<br />جمیل صدقی زهاوی، شاعر کُرد تبار عراقی است که یکی از ارکان نهضت ادبیّات معاصر عرب به شمار میرود. زهاوی، پیش از هر چیز با اندیشهها و دیدگاههای فلسفیاش شناخته میشود. این جستار نیز بر آن است تا با تحلیل و بررسی اشعار او به کشف ریشههای اگزیستانسیالیسم در شعرش بپردازد و همسویی و هم اندیشی او با فیلسوفان وجود گرای غربی را واکاوی کند و جنبههای اثر پذیری زهاوی را از دیدگاههای وجودی آنان بیان کند. بنابراین، نخست پیشگفتاری مختصر در مورد اگزیستانسیالیسم و تاریخچة آن ارائه شده و سپس با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانهای به تحلیل اشعار زهاوی و بیاناثر پذیری اندیشههای او از فلاسفۀ وجودی میپردازیم. بر اساس نتایج این پژوهش، زهاوی، در اشعار خود از اندیشهها و نظریات فلاسفة وجودگرای غربی تأثیر پذیرفته است. این اثرپذیری از هر دو گروه ملحد و معتقد فیلسوفان وجود گرا صورت پذیرفته است و بازتاب این اثر پذیری از فیلسوفان ملحد به ویژه سارتر را میتوان در عقاید زهاوی در موضوعاتی همچون تقدم وجود، وجود و عدم، دگرگونی و عدم ثبات وجود انسان، مرگ انسان، ادبیّات و تعهد، به وضوح یافت. همچنین وی در موضوعاتی همچون سقوط و تعالی انسان، پرسش از خدا، سرنوشت انسان، از فیلسوفان وجود گرای معتقد و مؤمن تأثیر پذیرفته است. از دیگر نتایج میتوان به دیدگاه اگزیستانسیالیستی او به زن اشاره کرد که زن را برابر با مرد میداند. وی به فلسفة وجودی ملاصدرا و مبحث تشکیک وجود نیز توجه داشته است. <br /> <br />واژگان کلیدی:جمیل صدقی زهاوی؛ وجودگرایی؛ ادب معاصر عربی <br /> <br />
واژگان کلیدی:جمیل صدقی زهاوی,وجودگرایی,ادب معاصر عربی
https://mcal.yazd.ac.ir/article_427.html
https://mcal.yazd.ac.ir/article_427_ebc07cbfbebbabe4029b5f0e20fd9ae8.pdf
دانشگاه یزد
نقد ادب معاصر عربی
2322-5068
2588-6762
4
7
2014
04
21
نمود تمایزات منطقهای در محتوا و زبان شعر عاشورایی معاصر: نقد و تحلیل شعر عراق،مصر، لبنان
177
201
FA
نرگس
انصاری
nansari@ikiu.ac.ir
<br />شعر معاصر عربی با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی مختلف در کشورهای عربی بخوبی انعکاس دهنده نگاه متفاوت آنها به امام حسین و عاشوراست. به ویژه زمانی که عصر جدید، انسان معاصر را در فضایی نزدیک به قرن اول قرارمیدهد، تجلّی عاشورا با نمودهای متفاوت آن تمایزاتی را درادبیات هر کشورایجاد میکند. از این رو مقاله حاضر تلاش میکند با روش توصیفی – تحلیلی و با بررسی شعر حسینی در قالب موقعیتهای جغرافیایی، نگاهی جامع نسبت به شاعران و نوع نگاه آنان به شخصیت سیدالشهداء و عاشورای ایشان در اشعارشان ارائه دهد، و از طرف دیگر با توجه به تفکیک منطقهای، تفاوتهای اقلیمی را در پرداختن به موضوع روشن سازد. اما با توجه به گستردگی این کشورها و اختلاف شرایط سیاسی و اجتماعی آنها، سه کشورعراق، مصر، لبنان، به عنوان کانونهای مهم ادبیات عربی انتخاب گردید. حضور پررنگ مضامین حسینی در شعر عراقی و لبنانی، صراحت گویی و نمادگرایی شعر این دو منطقه در مقابل حضور جزئی و نمادین شعر مصری برای تصویر چالشهای معاصر، و نگاه حماسی و انقلابی شعر لبنانی به عاشورا بخشی از نتایج پژوهش حاضر است. <br /> <br />کلیدواژهها:شعر عاشورایی؛ عراق؛ مصر؛ لبنان <br />
کلیدواژهها:شعر عاشورایی,عراق,مصر,لبنان
https://mcal.yazd.ac.ir/article_428.html
https://mcal.yazd.ac.ir/article_428_0929171d40de8f5d8fdecf7e5cbda719.pdf