کارکرد ساختار ادبی و اجتماعی رمان «فئران أمی حصة» اثر السنعوسی در بازتاب درونمایه فرقه‌گرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عرب دانشگاه الزهرا تهران

2 استاد زبان و ادبیات عرب دانشگاه الزهرا تهران

چکیده

رمان اجتماعی به دلیل ترسیم واقع­گرایانة مسائل، قادر به بازتاب واقعیت­های جامعه است. رمان «فئران أمی حصة» نوشتة سعود السنعوسی، به نحوی واقع­گرایانه مسائل اجتماعی کویت را نشان می دهد. فرقهگرایی در این رمان محور اصلی حوادث داستان است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، ساختار اجتماعی و ادبی رمان و نقش هریک را در بازتاب واقعیت­های جامعه بررسی می­کند. ساختار اجتماعی رمان از گروه­های اجتماعی مختلف تشکیل­شده و نوع تعامل آنها منجر به بروز رفتار­هایی فرقه­گرایانه از توهین و استهزا تا درگیری و خشونت شده­است. علل این رفتار­ها را می­توان در فهم نادرست عقاید یکدیگر، پرداختن به خرافات و الگوپذیری کورکورانه دانست. احترام متقابل و پذیرش دیگری، روی­-آوردن به اسلام راستین، پرهیز از افراطی­گری و میهن­پرستی راهکارهایی برای کاهش این مشکل است. ساختار ادبی رمان بخاطر روایت بی­طرفانه، استفاده از زوایای دید مختلف، بهره­گیری از راوی کودک و روابط بینامتنی به پرورش درونمایه و انعکاس مناسب آن کمک کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Function of the Literary and Social Structure of the Novel "Mama Hessa's Mice" in Reflecting its Sectarianism Theme

نویسندگان [English]

  • Batool Bagher Pour 1
  • Ensiyeh Khazali 2
1 Ph.D. Student of Arabic Language and Literature at Al-Zahra University
2 Professor of Arabic Language and Literature at Al-Zahra University
چکیده [English]

Owing to its realistic expression of issues, a social novel is able to reflect the realities of society better than other genres. The novel "Mama Hessa's Mice" shows the Kuwaiti society issues realistically. Sectarianism is the central theme of the events in the story. Through the analytical descriptive method, this research describes the literary and social structures of this novel and its role in the reflection of the social realities. The social structure of the novel is composed of different groups, and the type of their interaction has led to sectarian behavior from insult to ridicule and violence. The misunderstanding of ideas, addressing superstitions and blind imitation are the causes of these behaviors in this novel. Mutual respect, acceptance of others, turning to true Islam, avoiding extremism and patriotism are the solutions to this problem. The literary structure of this novel helps to cultivate the theme through unbiased narration, different points of views, child narrators and intertextual relationships.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Novel criticism
  • Sectarianism
  • Saud Alsanousi
  • Mama Hessa's Mice
-      قرآن کریم
-      باختین، میخائیل، (1384)، تخیل مکالمه­ای، ترجمه رویا پورآذر، تهران: نشر نی.
-      برکات، وائل، غسان السید و نجاح هارون، (2004)، اتجاهات نقدیة حدیثة و معاصرة، دمشق: منشورات جامعة دمشق.
-      بوعزّة، محمد، (2010)، تحلیل النص السردی تقنیات و مفاهیم، بیروت: الدار العربیة للعلوم ناشرون.
-      التلاوی، محمد نجیب، (2000)، وجهة النظر فی روایات الأصوات العربیة دراسة، من منشورات اتحاد الکتاب العرب.
-      حاجیانی، ابراهیم، (1383)، «بررسی جامعه­شناختی فرقه­گرایی مذهبی و تأثیر آن بر نظم و ثبات سیاسی»، فصلنامة مطالعات راهبردی، سال هفتم، شماره دوم، مسلسل 24، تابستان: صص 234- 253.
-      جلالی­مقدم، مسعود، (1379)، درآمدی به جامعه­شناسی دین، تهران: مرکز.
-      ریمون­کنان، شلومیت، (1387)، روایت داستانی: بوطیقای معاصر، ترجمة ابوالفضل حری، تهران: نیلوفر.
-      السنعوسی، سعود، (2015)، فئران أمی حصة، بیروت: الدار العربیة للعلوم ناشرون.
-      سناپور، حسین، (1385)، ده جستار داستان نویسی، چاپ دوم، تهران: چشمه.
-      عبدالشکور، محمد، (02/ 06/ 2015)، «فئران أمی حصة.. روایة السؤال عن محو الآخر» جریدة التحریر.
-      گلدمن، لوسین(1371)، جامعه شناسی ادبیات، ترجمه محمد پوینده، تهران: نوظهور.
-      میرصادقی جمال و میمنت میرصادقی، (1377)، واژه­نامه هنر داستان­نویسی، تهران: کتاب مهناز.
-      نامورمطلق، بهمن، (1387)، «باختین، گفتگو مندی و چند صدایی مطالعه پیشا بینامتنیت باختینی» پژوهشنامه علوم انسانی، شماره 57، بهار: صص397- 414.
-      وات، ایان، (1374)، «طلوع رمان»، نظریه رمان، ترجمة حسین پاینده، تهران: نشر نظر.
-      هلپرین، جان، (1374)، «نظریه رمان»، نظریه رمان، ترجمه حسین پاینده، تهران: نشر نظر.