بررسی طرح واره های تصویری در اشعار نزار قبانی ( با تکیه بر نظریه جانسون )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کوثر بجنورد

2 استادیار دانشگاه خوارزمی

چکیده

روانشاسان شناختی بر این اعتقادند که فرآیند شناخت در ذهن بر پایه یک طرحواره استوار است که مانند شبکه ای متشکل از آگاهی و دانش، نحوه فعالیت ذهن را تعیین می‌کند و این طرح‌واره‌ها حاصل تجربیات ما با جهان خارج هستند و ما آن‌ها را به زبان خود انتقال می‌دهیم و از مهم‌ترین مفاهیم در علم معناشناسی به شمار می‌روند. این طرح‌واره‌ها برای اولین بار توسط جانسون مطرح شد. طرح‌واره‌های تصویری بر طبق نظریه جانسون در سه محور اصلی: حجمی، حرکتی و قدرتی نمود پیدا می‌کند. پژوهش حاضر بر آن است تا این طرح‌واره‌های تصویری را به همراه محورهای آن در اشعار نزار قبانی مشخص و بررسی نماید. این پژوهش که بر اساس روش توصیفی _ تحلیلی انجام گرفته است، اشعار منتخبی از نزار قبانی را طبق نظریه طرح‌واره‌های جانسون مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد. در اشعار نزار قبانی از طرح‌واره قدرتی بیش‌تر از دو طرح‌واره یاد شده، استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Visual Schemas in Nizar Ghobani's Poems (Based on Johnson's Theory)

نویسندگان [English]

  • sobhan kavosi 1
  • ali aswadi 2
1 kosar university
2 KHARAZMI
چکیده [English]

Examining image schemas in Nizar Qabbani's poems (based on Johnson's theory)

Introduction

Cognitive psychologists believe that the process of cognition in the mind is based on a schema that determines the way the mind works, like a network consisting of awareness and knowledge, and these schemas are the result of our experiences with the outside world, and we express them in language. We transfer ourselves and are considered one of the most important concepts in the science of semantics. These schemas were first proposed by Johnson. According to Johnson's theory, image schemas appear in three main axes: volume, movement and power.

Image schemas, which is the subject of the present research, are actually one of the most important topics in cognitive linguistics. Cognitive psychologists believe that the process of cognition in the mind is based on a schema, and like a network created from the structures of awareness and knowledge, it determines the way the mind works. This schema is the context that needed to give meaning to experience, personal event, situation or linguistic element. Mark Johnson was the first person to use this term in linguistics. He believed that human body movements and their sensory connection with the outside world follow repetitive patterns called visual schemas. in semantics, a word or sentence can be examined from different aspects. This science claims that in analyzing the meaning of these words or sentences, attention should be paid to conceptualization. Conceptual metaphor is also one of the important topics in the science of cognitive semantics, and because of the deep relationship that this theory has with human knowledge and his daily experiences, it has been the focus of linguists. This metaphor actually establishes a connection between two objective and abstract domains, the objective domain is the origin domain, and the abstract domain is the destination domain, which is expressed based on the elements in the origin domain. Nizar Qabbani was born on 30 April 1998, in Damascus; he started writing poetry at the age of 16. He was mostly known for his love poems and women were the main subject of his poems, but due to the defeat and retreat of the Arabs, the poet gave up writing love poems and turned to writing political poems. This research aims to investigate the use of image schemas according to Johnson's theory in three main axes: volume, movement and power in Nizar Qabbani's poems.

Methodology

The research method in this article is descriptive-analytical, which examines the poet's poems based on Johnson's theory.

Results and Discussion

Schemas are the result of our experiences with the outside world, which we transfer to our language, the subject of schemas is associated with physical experience, and corporatization has a direct effect on the conceptual structure of humans. In fact, image schemas have a meaningful and materialized structure that results the movements of the human body in three-dimensional space are perceptual interactions and how to deal with objects. Power schemas appear when there is a resistance force and an obstacle against the movement, the abstract plan of dealing with problems and obstacles is to provide states and qualities for phenomena that do not have physical obstacles in one's mind. Whenever there is talk of prohibition, there is talk of the power schema, in these verses there is also the first type of power schema, because the existence of an authoritarian government in the society of that time was considered as a barrier that prevented people from doing many things and continuing their path. He stopped them in such a way that he deprived them of a good night's sleep. Volumetric schemas have been created from the assumption between mental phenomena and human experiences of being in environments such as rooms, beds, etc. this type of schema makes it possible to visualize containers by simulating the placement of objects inside each other. Nizar Qabbani cannot do anything because of the prohibitions that his cruel society has created for him, and as he stated in these verses, (as if I have been in a closed space), here the poet is considered as an object that is placed in a closed space. Movement schema is the result of human experience of his own movement and with other objects. This movement has a starting point called origin and an end point called destination. What is placed between these two points is called the path. Based on this, the movement from point (a) to point (b) must pass through all the points that are on the path from (a) to (b), and another point is that the paths have directions. In addition, each path is associated with the passage of a certain amount of time.

Results

The results obtained in the analysis section indicate that the use of visual schemas helps the audience to understand the meaning and concept of the poem, and in this way they can better understand and understand the meaning of the poet or the author of the text. Nizar Qabbani has written most of his poems in a political manner and in the direction of social justice and freedom from the oppression of oppressors and to remove the homeland from the hands of foreigners, and he emphasizes this issue in many places in his writings. According to the examination of the mentioned examples, it can be clearly seen that a significant amount of schemes is used in Nizar Qabbani's poems and among the schemes created by Johnson (power, volume and movement); the power scheme has the largest share in the poems. Yes, it is of the first type, i.e. a barrier created in the path of movement prevents the continuation of the path, and only one case of the third type is seen in this research. After this scheme, the volumetric scheme and then the movement scheme are placed in the next stages in Nizar's poems.

Keywords: Johnson's visual schemas, Power schema, Movement schema, Nezar Qabbani.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Johnson Visual Schemas
  • Power Scheme
  • Volumetric Scheme
  • Motion Scheme
  • Nizarghbani
منابع و مآخذ
آسیابادی، علی­محمد، صادقی، اسماعیل و طاهری، معصومه، (۱۳۹۱)، «طرح‌واره‌‌های حجمی و کاربرد آن در بیان تجارب عرفانی»، پژوهش‌های ادب عرفانی، سال ۶، شماره ۲: ۱۴۱ -۱۶۲.
افخمی عقدا، رضا و جمشیدی، فاطمه، (۱۳۹۹)، «غم غربت و عوامل شکل‌گیری آن در شعر نزار قبانی»، پژوهش‌نامه ادب غنایی، شماره ۳۵: ۹ - ۲۶. ِDOI: 10.22111/JLLR.2020.5575
باقری خلیلی، علی اکبر و محرابی­کال منیره، (۱۳۹۲)، «طرح‌واره‌‌های چرخشی در غزلیات سعدی و حافظ شیرازی»، نقد ادبی، سال ششم، شماره­ی 23: ۱۲۵ - ۱۴۸.
بهروزی، مجتبی، حبیبی، علی اصغر و احمدی چنار، علی اکبر، (۱۳۹۷)، «دگردیسی نماد در اشعار سیاسی نزار قبانی»، ادب عربی، سال ۱۰، شماره ۲: ۱۰۱ - ۱۲۱.  
توکل نیا، مریم و حسومی، ولی الله، (۱۳۹۵)، «بررسی طرح‌واره‌‌های تصویری فی در قرآن کریم با تکیه بر نظریه جانسون در معناشناسی شناختی»، تفسیر پژوهی، سال ۳، شماره ۵: ۴۶ – ۸۰.
جهان بخت لیلی، امید، (۱۳۹۹)، «نشانه‌های ارتباط غیرکلامی در شعر پایداری نزار قبانی»، لسان مبین، شماره ۴۲: ۱۰۰ - ۱۱۸.
راسخ مهند، محمد، (۱۳۹۰)، درآمدی بر زبان نشناسی شناختی، نظریه‌ها و مفاهیم، چاپ ۴، تهران: سمت.
روشن، بلقیس، یوسفی راد، فاطمه و شعبانیان، فاطمه، (۱۳۹۲)، «مبنای طرح‌واره‌‌ای استعاره‌های موجود در ضرب‌المثل‌های شرق گیلان» زبان شناخت، سال ۴، شماره ۱۲: صص ۱-۲۸.
صفوی، کوروش، (1382)، «بحثی درباره طرح­های تصویری از دیدگاه معنی شناسی شناختی»، نامه فرهنگستان، شماره­ی1: 65-68.
عرب، عباس، (1388)، «حضور نمادین پیامبران در شعر معاصر عرب». مجله زبان و ادبیات عربی، شماره 1، 117-139. DOI: 10.22067/JALL.V1I1.3013
فتوحی، محمود، (1390)، سبک شناسی: نظریه­ها، رویکردها و روش­ها. تهران: سخن.
قبانی، نزار، (۱۹۸۳)، الأعمال الشعریة الکاملة، الجزء الاول و الثالث، الطبعة الثانیة عشر، بیروت: منشورات نزار قبانی.
_________، (1989)، قالت لی السمراء، طبعة 33، بیروت، لبنان: منشورات نزارقبانی.
_________، (۱۹۹۳)، الأعمال الشعریة الکاملة، الجزء الثالث، الطبعة السابعة، بیروت، لبنان: منشورات نزار قبانی.
_________،(1999)، الأعمال الشعریة الکاملة، الجزء السادس، بیروت: منشورات نزار قبانی.
ــــــــــــــــ، (1999)، الأعمال السیاسیة الکاملة، الجزء السادس،الطبعة الثانیة، بیروت، لبنان: منشورات نزار قبانی.
ـــــــــــــــــ، (2003)، روائع نزار قبانی، دراسة و اعداد: سمر الضوی، ط3، بیروت: دار الروائع للنشر و التوزیع.
ـــــــــــــــــ ، (۲۰۰۵)، الأعمال الشعریة الکاملة، الجزء الثالث، الطبعة الثالثة، بیروت: منشورات نزار قبانی.
ـــــــــــــــــ ، (2009)، نزار قبانی و قصائد کانت ممنوعة، دراسة و اعداد: نصراله، نزال، ط6، دمشق: دارالأوائل.
ـــــــــــــــــ ، (۱۳۹۱)، تا سبز شوم از عشق، ترجمه موسی اسوار، چاپ ۳، تهران: سخن.
ـــــــــــــــــ ، (۱۳۹۳)، عاشقانه سرای بی همتا، ترجمه رضا طاهری، تهران: نخستین.
قائمی نیا، علیرضا، (۱۳۹۰)، معناشناسی شناختی قرآن، چاپ ۳، تهران: انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی.
کارآمد، راضیه و میرزایی نیا، حسین، (۱۳۹۹)، «تحلیل تطبیقی مفهوم وطن در اشعار نزارقبانی و احمد شاملو»، پژوهشنامه ادب غنایی، شماره­ی ۳۴: ۱۸۵ - ۲۰۲. DOI: 10.22111/JLLR.2020.5295
گلفام، ارسلان و یوسفی راد، فاطمه، (۱۳۸۵)، «بررسی حروف اضافه مکانی در چارچوب شناختی مطالعه موردی حرف اضافه در / توی»، زبان و زبان شناسی، ش ۳: ۳۳ - ۴۶.
محسنی، علی اکبر، (۱۳۹۰)، «نشانه‌های استبداد از منظر شعر نزار قبانی»، ادبیات پایداری، سال ۳، شماره ۵: ۴۳۰ - ۴۵۰.
نادری، معصومه، (۱۳۹۱)، «فراخوانی شخصیت‌های دینی در شعر نزار قبانی»، لسان مبین، سال ۳، شماره ۷: ۱۴۰-۱۶۲.
ویسی، الخاص و دریس، فاطمه، (۱۳۹۴)، «کاربرد طرح‌واره‌‌های تصویری در رباعیات وحشی بافقی از دیدگاه معناشناسی»، زیبایی‌شناسی ادبی، شماره­ی ۲۳: ۱-۱۷.
 
سایت الکترونیکی
 
Afkhami Eghda, R., Jamshidi, F. (2013)."The sadness of exile and its factors in Nizar Qabbani's poetry, Ghanaian literature research journal, 35: 9-26. (In Persian)
Arab, A. (1388). The Symbolic Presence of Prophets in Contemporary Arab Poetry. Journal of Arabic Language and Literature,  1(1), 117-139, doi:10.22067/JALL.V1I1.3013 (In Persian)
Asiabadi, A.M, Sadeghi, I & Taheri, M. (2019). Volume schemas and its application in expressing mystical experiences, Researches of Mystical Literature, 22(2), 141-162. (In Persian)
Bagheri Khalili, A. A, Mehrabi Kal. M. (2019). Rotational schemas in Saadi and Hafez Shirazi's Ghazals, literary criticism, 23: 125-148. (In Persian)
Behroozi, M, Habibi, A. A., & Ahmadi Chenar, A. A. (2017). Transformation of Symbol in Nizar Qabbani's Political Poems, Arabic Literature, 10(2), 101--121. Doi:10.22059/JALIT.2019.240456.611772. (In Persian)
Fotuhi, M. (2013). Stylology: theories, approaches and methods. Tehran: Sokhan. (In Persian)
Ghaeminia, A. (2019). Cognitive Semantics of the Qur'an, Tehran: Farhang and Andisheh Islamic Publications. (In Persian)
Golfam, A.Yousefi Rad, F. (1385). Investigation of locative prepositions in the cognitive framework of the case study of the preposition in / in, Language and Linguistics, Vol. 3: 33-46. (In Persian)
Jahanbakh, Lili, O. (2019). Signs of non-verbal communication in Nizar Qabbani's poetry of persistence, Lasan Mobin, 12(42). 100-118.  doi.10.30479/lm.2020.12317.2942. (In Persian)
Johnson, M., (1987), The body in the mind. The bodily basis of meaning reason and imagination. Chicago. Chicago university press.
Karamad, R, Mirzaei Nia, H. (2019). Comparative Analysis of the Concept of Homeland in the Poems of Nazarqbani and Ahmad Shamlou, Research Journal of Ghanaian Literature, No. 34:
 185-202.Doi:10.22111/jllr.2020.5295. (In Persian)
Mohseni, A.A. (1390). Signs of tyranny from the perspective of Nizar Qabbani's poetry, Literary Stability, 3(5), 430-450. (In Persian)
Naderi, M. (2019). Invoking religious figures in Nizar Qabbani's poetry, Lesan Mobin, 3(7), 140-162. (In Persian)
Qabbani, N. (2009). Nizar Qabbani and poems that were forbidden, study and preparation: Nasrala, Nazzal, Damascus: Dar Al-Awael. (In Arabic)
__________, (1999), The Complete Poetical Works, Part VI, Beirut: Nizar Qabbani Publication. (In Arabic) ا.
ــــــــــــــــــــــــ, (2003). Masterpieces of Nizar Qabbani, study and preparation by Samar Al-Dawy, Beirut: Dar Al-Rawae’a for publication and distribution. (In Arabic)
_____, (1999). The Complete Political Works, Beirut, Lebanon: Nizar Qabbani Publications. (In Arabic)
__________, (1983). The Complete Poetical Works, Beirut: Nizar Qabbani Publications. (In Arabic)
_________, (1989), Ghalat li Al-Samraa, Beirut, Lebanon: Nazar Qabbani Publications. (In Arabic)
________, (1993). The Complete Poetical Works, Beirut, Lebanon: Nizar Qabbani Publications. (In Arabic)
________, (2005). The Complete Poetical Works, Beirut: Nizar Qabbani Publications. (In Arabic)
_______, (1391). ta sabz shavam az eshgh, translated by Musa Eswar, Tehran: Sokhan. (In Persian)
_______, (2013). the romance of the incomparable house, translated by Reza Taheri, Tehran: First. (In Persian)
Rasekh Mohand, M. (2019). Introduction to Cognitive Linguistics, Theories and Concept. Tehran: Samt. (In Persian)
Roshan, B. Yousefi Rad, F., & Shabanian, F. (2012). The Schematic Basis of Metaphors in the Proverbs of East Gilan, Language Cognition, 4(12). 1-28. (In Persian)
Saeed, J.I., (2013), Semantics, Oxford, Black well.
Safavi, K. (2012). A discussion about visual designs from the perspective of cognitive semantics, Farhangistan Journal, 6(1): 65-68. (In Persian)
Tawakalnia, M, Hassoumi, W. (2015). Investigation of visual schemata in the Holy Qur'an based on Johnson's theory in cognitive semantics, Research Commentary, 3(5), 46-80 (In Persian)
Vaisi, A, Drees, F. (2014). Using image schemas in Bafaki's wild quatrains from the perspective of semantics, Literary Aesthetics, 6(23), 1-17. (In Persian).