استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
تمنّای جاودانگی از دیرباز، در رویکرد فرجامنگر اندیشهی بشری، نابترین، دلنشینترین و شاید، غمانگیزترین ترانهای بوده است که در ادوار مختلف تاریخ، بنمایه و عصارهی برجستهترین غزلوارههای آفرینش را در ذهن نوع بشر برساخته است و پرداختن بدین مفهوم نه تنها در دوران معاصر در ادبیات مشرق عربی و بویژه نزد سرایندگان مکتب تمّوز، امری دلکش و گریزناپذیر مینماید بلکه از گاهِ سرودن اسطورهی گیلگَمش و جستجوی گیاه جاودانگی نیز مطرح بوده است تا روایت آرمان بازگشت جاودانهی انسان در ادیان خداباور و تا اندیشهی عین الحیاة و چشمهی آب زندگانی...
در این نوشتار، پدیدآور بر آن است تا بر بنیاد نقد اسطورهگرا به خوانش موردپژوهانهی آن دسته از مرگ- نگارههای عبدالوهاب البیّاتی دست یازد که در نای هستی، نوای جاودانگی و بازگشت را زمزمه میکنند و از ژرفای هستی مرگآلودشان، حضور عشتار و بازگشتِ جان هستی را به جسم خزانزدهی خاک و ساکنان غریبش نوید میدهند؛ در این راستا نمود تمنای جاودانگی در سرودههای بیّاتی بر بنیاد برجستهترین الگوهای ایزدبانوی گیاهیِ اسطورهی کهن باززایی در میانرودان/ عراق کنونی در جستار حاضر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
برآیند فرجامین این جستار نشان میدهد که از میان سرایندگان مطرح کنندهی مفاهیم رستاخیزی در ادبیات معاصر عربی، بیاتی، برجسته ترین شاعری بوده است که این مفهوم را مطرح نموده است از آن رو که وی در چکامههای رستاخیزی خویش، تنها تداعیگر اساطیر کهن نیست بلکه آفرینشگر اساطیری دیگرگونه در عصر جدید است.
«مقاله‌ی حاضر مستخرج از طرح پژوهشی نگارنده به شماره 27826 مصوب دانشگاه فردوسی مشهد می‌باشد».
The Mythological Reading of eternity Tendency in Abd-Alvahhab Al-bayyati’s poems
نویسندگان [English]
kolsum seddighi
Assistant Professor of Arabic Language and Literature, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
In human thought ultimate-looking approach, eternity inclination has been the purest, the most pleasant and maybe the most sorrowful melody since the ancient times. This has created the essence and the abstract of the most prominent odes of creation in human mind. Dealing with this concept appears an enchanting and inescapable case not only in contemporary age in Arabic eastern literature and especially before Tamooz school poets but also from the time of Gilgamesh Epic and search for eternity herbals to’ the desire for human eternal return in God-believer creeds and life water stream thought or Ayn al-hayat.
Drawing from the mythological criticism, the present article tries to read as case studies those groups of Abd Al-Vahhab Al-bayyati’s writings on death in which eternity songs and reexisting poems are uttered and from the very deep and sorrowful and deathline existence promises Ishtar presence and return of existence soul and life spirit to the earth outhomnal corpse and its alien residents. Given the above, the eternity inclination in Al-bayyati’s poems will be reviewed in this research on the basis of the most prominent patterns of herbal goddess of old myth of rebirth and resurrection of Iraq’s people (Mesopotamie in old times). The results of this study show that among the poets raising the resurrection and eternal return concepts in the contemporary Arabic literature, Bayyati is the most prominent poet who has focused on this concept. Hence, he is not the only the poet who conveys and recalls old legends in his resurrection ballads, but also a creator of another kind of mythology in the new age.
*This essay is derived from the author's research with nomber 27826 advocated by Ferdowsi University of Mashhad.
- جمشیدیان، همایون، (1385ش)، «بانوی بادگون، بررسی و تحلیل آنسیما در شعر سهراب سپهری»، فصلنامه‌ی پژوهش‌های ادبی، شماره‌ی12 و13.
- جمعیة التوراة الأمریکیة، جمعیة التوراة البریطانیة و الأجنبیة، (1938م)، التوراة و الأناجیل الأربعة، ترجمة من اللغات الأصلیة، العبرانیة و الکلدانیة و الیونانیة، القاهرة، دار التألیف و النشر للکنیسة الأسقفیّة.
- الجیّوسی، سلمی الخضراء، (2001م)، الاتّجاهات و الحرکات فی الشعر العربی الحدیث، ترجمة عبدالواحد لؤلؤة، بیروت، مرکز دراسات الوحدة العربیّة.
- رضایی، مهدی، (1383ش)، آفرینش و مرگ در اساطیر، تهران، انتشارات اساطیر.
- غیاثی، ناهید، (1391ش)، باورهای رستاخیزی در مصر باستان و ادیان ابراهیمی، تهران، نشر قطره.
- صبری، حافظ، (1973م)، الرحیل إلی مدن الحلم، دراسة و مختارات من شعر البیاتی، دمشق، منشورات اتحاد الکتاب العرب.
- صنعتی، محمد، (1382ش)، تحلیلهای روانشناختی در هنر و ادبیات، تهران، نشر مرکز.
- مک دونالد، ویلیام، (بیتا)، صحیفه‌ی اشعیای نبی، تفسیر کتاب مقدس برای ایمانداران، بینا.
- Abrams’M.H (1977(. Natural Suoernaturalism:Tradition and Revolution in - - Romantic Literature’ Norton New York.
- Briffault’ Robert) 1977(. The Mothers’’ New York’ Atheneum.
ابتدای صفحه