زیبایی شناسی خلاقیت هنری در نمایشنامه منظوم (الحرالریاحی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

چکیده

نمایشنامه منظوم «الحر الریاحی» اثر شاعر عراقی عبدالرزاق عبدالواحد، یکی از معدود آثار در حوزه نثر دینی و بخصوص نثر عاشورایی است. بررسی تاریخ ادبیات دینی ملل مختلف و مقایسه ادبیات منظوم و منثور این عرصه به خوبی حاکی از کمیت محدود این­گونه آثار در قالب نثر است. اغلب آفرینش­های هنری در این زمینه نیز محدود به دوره معاصر است که با مطرح شدن ژانرهایی چون رمان و نمایشنامه و ... برخی ادیبان وارد این عرصه شدند. این شرایط بخوبی اهمیت معرفی، نقد و بررسی اندک آثار منثور عاشورایی را در زبانهای مختلف روشن می­کند؛ از این رو مقاله حاضر به دنبال آن است تا با نقد و بررسی این اثر، ساختار محتوایی و فنی آن را تحلیل و شاخصه­های بدیع و نوآورانه اثر را در بکارگیری عناصر با دیگر آثار مشابه نشان دهد.
بر اساس پژوهش حاضر، پیوند تاریخ و چالش‌های انسان معاصر در حوزه محتوا، استفاده از شخصیت‌های عادی و در گیر در مسائل روز در کنار شخصیت‌های تاریخی، تبدیل شدن شخصیت‌ها به نماد و سمبل، تکیه بر ترسیم چالش ذهنی و اندیشه‌های شخصیت‌ها، استفاده از تکنیک‌های جریان سیال ذهن و تکنیک نمایش در نمایش و خروج از چارچوب نمایش نامه و خطاب مخاطب در صحنه را می‌توان از جمله خلاقیت‌های هنری نمایشنامه حر ریاحی دانست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A review of the aesthetic elements in the drama ‘Al-Hurr al-Riyahi’

نویسنده [English]

  • Narges Ansari
Assistant Professor, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

Al-Hurr al-Riyahi is a prosaic play by Abdul Razzak Abdul Wahid. The play is one of the few works in the field of religious prose, in particular about Ashura. Reviews of religious literature and comparative literature in different languages in verse and prose demonstrate the limited number of such works in prose. Most artistic creations in this field are limited to the contemporary era. They have emerged as different genres such as novels and plays by some writers in the field. These conditions clarify the importance of introducing, reviewing, and examining the few prose texts on Ashura that exist in a number of languages. Therefore, the present article attempts to examine this literary genre in terms of content, structure, and techniques used to draw upon the innovative and creative features of this work as compared to other similar works. The author has used a historical event as the theme of his play to bestow it with artistic aspects, and interesting perspectives and to exert a positive impact on the audience. He has employed the elements of artistic creativity and fantasy to relate the reality to a beautiful language that can be considered as a free depiction of the story of Karbala.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious prose
  • Narrative
  • Play
  • Abdul Razzak Abdul Wahid
  • Al-Hurr al-Riyahi
- ابن یاسر، عبدالواحد (1434ق)، المأساة و الرؤیة المأساویة فی المسرح العربی الحدیث، بیروت: منشورات ضفاف، ط1.
- اسماعیل‌زاده، محمد، امام حسین در منظر اهل‌سنت و تشیع، مجموعه مقالات همایش امام حسین (ع) و دیدگاه‌ها، ج 11، تهران، مجمع جهانی اهل بیت (ع) با مشارکت نشر شاهد، 1381ش.
- اگری، لاجوس (ش1367)، «فن نمایشنامه­نویسی»، مترجم: مهدی فروغ، تهران.
- السیلاوی، صلاح حسن، 08/12/2014، وجهات نظر لمبدعینونقاد: حضور واضح لقضیة الحسین فی مخیلة السرد،  http://www.alsabaah.iq/ArticleShow.aspx
- الطاهر، علی جواد (1979م)، مقدمة فی النقد الأدبی، بیروت: مؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
- القط، عبد القادر (لا تا)، من فنون الأدب -المسرحیة، بیروت، دار النهضة العربیة،لاط.
- المنصوری، علی جابر ( 2000م)، النقد الأدبی الحدیث، عمان: دارعمار.
 - النادی، عادل (1987م)، مدخل إلی فنّ کتابة الدراما، تونس: موسسة کریم بن عبدالله.
- بلبل، فرحان (2003م)، النص المسرحی، دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
 - ترحینی، فایز ( 1988م)، الدراما ومذاهب الأدب، بیروت: الموسسة الجامعیة للدراسات والنشر.
- حسن نوفل، یوسف (1995م)، «بناء المسرحیة العربیة»، دارالمعارف، القاهرة، الطبعة الأولی.
- حمدی ابراهیم، محمد (1994م)، نظریة الدراما الإغریقیة، القاهرة: الشرکة المصریة العالمیة للنشر.
- حمو، حوریة محمد (م1999). تأصیل المسرح العربی، دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
- خزعلی، انسیه (1383ش)، امام حسین در شعر معاصر عربی ، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ اول.
- داوسن،س.و (1377ش). درام، ترجمه فیروزه مهاجر، تهران: نشر مرکز، چاپ اول.
- ریمون کنان، شلومیت (1387ش)، روایت داستانی: بوطیقای معاصر، ترجمه ابوالفضل حری، تهران: انتشارات نیلوفر، چاپ اول.
- صادق ابراهیم صادق، 9/11/2008، ما هى عناصر الشخصیة المسرحیة؟
- عبدالواحد، عبدالرزاق، (لاتا)، مسرحیة الحر الریاحی، ط4.
- موسی، خلیل (1997م)، المسرحیة فی الادب العربی الحدیث، دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
- ویینی، میشل (1364ش)، «تئاتر و مسائل اساسی آن»، مترجم: مهدی فروغ، نگاه، تهران.
- یونسی، ابراهیم (1369ش)، «هنر داستان­نویسی»، تهران، نگاه.
- مکّی، ابراهیم (1371ش)، شناخت عوامل نمایش، تهران: انتشارات سروش، چاپ دوّم.
غنیمی هلال، محمد (1973م)، النقد الادبی الحدیث، بیروت: دار العودة.