بلاغت «آیرونی» و تحلیل ابتکارات جواهری در قصیده طنزآمیز«تَنْویمَةُ الْجِیاعْ»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 کارشناس‌ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

آیرونی به‌عنوان یک صنعت ادبی و بلاغی از ابزار ایجاد تنش در متن است. این مقاله، با بررسی آیرونی و انواع آن به تحلیل قصیدة، «تنویمةالجیاع» جواهری که محتوایی طنزآمیز دارد، پرداخته است. شاعر در این قصیده، با بهره‌گیری از تلفیق متناقض و متضاد وضعیت موجود و آرمان و اندیشه متعهد خود، هنر آیرونی را به کار گرفته است و زیرکانه با ایجاد رابطه‌ای‌قوی و تأثیرگذار یعنی «اسلوب خطابی» خواننده را با متن اشعار خود درگیر کرده است. این پژوهش با روش توصیف و تحلیل متن در صدد است تا پاسخی، برای علت رویکرد جواهری به شیوه‌آیرونیک، شگردهای شاعر در زبان طنز، وهدف وی از بیان آیرونیک، بیابد. یافته‌های پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی نشان می‌دهد که جواهری درقصیدة «تنویمةالجیاع» به قصد طرح تضادها و نابسامانی‌های جامعه به شیوه آیرونی متوسل شده است تا مخاطب تفاوت وضعیت موجود را با حقیقت از لابه‌لای تضادها کشف کند. رویکرد ساختاری، تناسب وزن، توجه به موسیقی درونی و اسلوب خطابی، مبین انتخاب آگاهانه و لحن انتقادی شاعر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Irony and its Reflection in the Ode ‘Tanvimatul Jiya’ of Javaheri

نویسندگان [English]

  • Reza Rezaei 1
  • Fereshte Dibaei 2
1 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Litrature, University of Sistan and Baluchestan
2 M.A in Arabic, Language Department of Arabic Language and Litrature, University of Sistan and Baluchestan
چکیده [English]

This paper discusses Ironies as used in the ode ‘Tanvimatul jeya’. Irony, as a literary figure and a rhetorical device, is used as a device of creating tension in a text. Generally, it is a figure that a writer or a poet considers with a meaning in contradiction with the apparent meaning of the expression. Irony is used in a variety of literary works. In this study, Irony has been presented in the form of satire. Satire is a style of encountering human and society, including grin, and aims to correct the community and make it aware. Javahery, as one of the most influential poets in Iraq, based on a sociological approach, completely understands the corruption and injustice in his community and takes steps to correct it. With His reverse statements in ‘Tanvimatul jeya’ ode, he portrays the chaotic situation in his society and sleepy nation, hoping to create thought liberation. Also, with his expressive statements and artful interpretations, he seeks to reach his social ideals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Javahery
  • Satire
  • Irony
  • Tanvimatul jeya
-آقا حسینی، حسین، زهرا آقازینالی (1387ش)، مقایسه و تحلیل کنایه و آیرونی (Irony) درادبیات فارسی و انگلیسی، کاوش نامه یزد سال نهم، شماره هفدهم.
-آل محبوبه، الشیخ جعفر، ماضی النجف وحاضرها (1986م)، الطبعة الثانیة، بیروت، دار الأضواء.
-انوشه، حسن، فرهنگنامه ادب فارسی (1381ش)، چاپ دوم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-ایبرمز، ام، اچ جفری گالت هفرم، فرهنگ توصیفی اصطلاحات ادبی انگلیسی-فارسی (1387ش)، سعید سبزیان، تهران، راهنما.
-اخوّت، احمد، نشانه شناسی مطایبه (1371ش)، چاپ اول، اصفهان.
-بیضون، حیدر توفیق، محمد مهدی الجواهری شاعر العراق الأکبر (1993م)، بیروت، دار الکتاب العلمیه.
-جوادی، حسن، تاریخ طنز در ادبیات فارسی (1382ش)، تهران، کاروان.
-الجواهری، محمد مهدی، دیوان الأعمال الشعریة الکاملة (2008م)، الطبعة الثانیة، بغداد، دارالحریة للطباعة و النشر.
-الجیوسی، سلمی الخضراء، الإتجاهات والحرکات فی الشعر الحدیث (2001م)، ترجمه عبدالواحد لؤلؤة، الطبعة الأولی، بیروت، مرکز دراسات الوحدة العربیة.
-الخیاط، جلال، وهمکاران، تاریخ الأدب العربی الحدیث (1385ش)، ترجمة محمود فضیلت، کرمانشاه، انتشارات دانشگاه رازی.
-داد، سیما، فرهنگ اصطلاحات ادبی (1378ش)، چاپ چهارم، تهران، مروارید.
-رزمجو، حسین، انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی (1370ش)، مشهد، آستان قدس رضوی.
-رضایی، عربعلی، واژگان توصیفی ادبیات انگلیسی-فارسی (1382ش)، فرهنگ معاصر.
-غلامحسین‌زاده، زهرا لرستانی، آیرونی در مقالات شمس (1388ش)، مطالعات عرفانی، شماره نهم.