تحلیل نشانه‌شناختی اجتماعی حضور کودک در داستان‌های کوتاه غسان کنفانی (بررسی موردی داستان کوتاه «جدران من حدید»)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

2 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

10.29252/mcal.8.14.45

چکیده

داستان کوتاه «جدران من حدید» نوشتۀ غسان کنفانی نمودی از ارزش‌ها و مفاهیم انسانی و آزادی‌خواهانه است که دنیای پرهیجان و رنگارنگ کودک را به فضایی واقعی یعنی تجربۀ هزاران فلسطینی نزدیک می­کند که غربت و آوارگی را با تمام وجود حس کرده­اند. در این مجال سعی شده است به شیوۀ توصیفی تحلیلی و با تکیه بر روابط زبانی و فرا زبانی در مطالعات نشانه­شناختی اجتماعی مایکل هلیدی ضمن تحلیل چگونگی رمزگزاری واقعیت انسان فلسطینی، بازنمود غربت و دوری اجباریاز وطن، بارزترین نشانه­های حضور کودک و ارتباط وی با این مفاهیم در داستان مذکور بررسی شود. نتایج پژوهش حاکی از این است که نویسنده در این داستان فریادها و دغدغه­هایش را برای کودکان ترسیم می‌کند تا در ریشه و بن­مایۀ جامعه موثر واقع شود؛ وی به­خوبی دریافته که کودک در پی‌فهم واقعیت­هاست، لذا فرایندهای ذهنی و ادراکی بیشترین بسامد را در رمزگزاری واقعیت و درک مفاهیمی انتزاعی از قبیل آزادی، اسارت، غربت برعهده گرفته­است، ضمن اینکه از قدرت روابط فرازبانی همچون نشانه­های زمانی و مکانی، نوع نگاه، حالات چهره و رفتار به عنوان تکمیل­کنندۀ معنا و در راستای القای پیام غافل نمانده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Asocial semiotic analysis of the presence of children in the short stories of Ghassan Kanafani: A case of the short story "Advertising of iron"

نویسندگان [English]

  • Tooraj Zinivand 1
  • Somayeh Solati 2
1 Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature، Razi University
2 PhD Student in Arabic Language and Literature, Department of Arabic Language and Literature، Razi University
چکیده [English]

The short story "jedran men hadid" by Ghassan Kanafani reflects human values and concepts. It is a world full of excitement in a real atmosphere of exile and displacement felt by the Palestinian people. Because children are the future of the country and, as an important mission, we need to inform and educate them, in this study, we have focused on meta-linguistic and linguistic relationships in the light of the theory of social semiotics by Halliday. We have analyzed the encoding of Palestinian human being, his nostalgia, the indications of the presence of children, and their relationship with these concepts. The results show the author’s concerns for children so that it would be useful at the root of the society. He uses mental and cognitive processes at the highest frequency to encode the reality and help to understand such abstract concepts as freedom, captivity, and exile. In addition, the meta-linguistic features such as signs of temporal and spatial relationships, attitude, facial expressions and behavior are investigated as a supplement to the message and in line with the conveyance of the meaning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social semiotics
  • Literature and fiction for children
  • Jedran men hadid
  • Ghassan Kanafani
-      آقاگل­زاده، فردوس (1385ش)، تحلیل گفتمان انتقادی، چاپ اول، تهران: نشر علمی و فرهنگی.
-      ایگلتون، تری (1380ش)، درآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجمه عباس مخبر، چاپ دوم، تهران: مرکز.
-      بصیری، محمدصادق و فلاح، نسرین (1393ش)، «مبانی نظری ادبیات مقاومت در آثار غسان کنفانی»، ادبیات پایداری، سال 6، شماره 10، صص65-90.
-      پاینده،حسین (1392ش)، گشودن رمان، چاپ اول، تهران: نشر مروارید.
-      ساسانی، فرهاد (1389ش)، معناکاوی:به سوی نشانه­شناسی اجتماعی، تهران: علم.
-      صاعدی، احمدرضا (1392ش)، «کاربست امپرسیونیسم در رمان « ما تبقی لکم» اثر غسان کنفانی»، دو فصلنامه علمی پژوهشی نقد ادب معاصر عربی، سال سوم، شماره 6، صص147-170.
-      فاولر، راجر (1390ش)، زبان­شناسی و رمان، ترجمه محمد غفاری، تهران: نشر نی.
-      فتوحی، محمود (1392ش)، سبک شناسی نظریه ها، رویکردها و روش ها، چاپ دوم، تهران:سخن.
-      فرکلاف، نورمن (1379ش)، تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه فاطمه شایسته پیران و دیگران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه­ها.
-      فیشر، رابرت (1385ش)، آموزش و تفکر، ترجمه فروغ کیان­زاده، اهواز: رسش.
-      کرد چگینی، فاطمه و پورنامداریان، تقی(1392ش)، تاثیر گزینش ادبی در سبک با تاکید بر دیدگاه پاول سیمپسون، کهن­نامه ادب فارسی، سال4، شماره1، صص69-94.
-      کرس، گونتر (1392ش)، نشانه­شناسی اجتماعی از نظریه تا کاربرد، ترجمه سجاد کبگانی و رحمان صحراگرد، تهران: مارلیک.
-      کنفانی، غسان (1987م)،عالم لیس لنا، ط4،بیروت: مؤسسة الأبحاث العربیة.
-      ـــــــــــــ (1370ش)، بازگشت به حیفا و پنج داستان دیگر، ترجمه یوسف عزیزی، تهران: چکامه.
-      مهاجر،مهران و نبوی (1376ش)، محمد،به سوی زبانشناسی شعر: رهیافتی نقش­گرا، تهران: نشر مرکز.
-      میرزایی، فرامرز و مرادی، مریم (1394ش)، «تحلیل ساختاری مکان روایی در ادب پایداری:بررسی موردی رمان مردان آفتاب و باقیمانده از غسان کنفانی»، ادبیات پایداری، سال هفتم، شماره دوازدهم، صص354-376.
-      ناصرالاسلامی، ندا (1389ش)، «نظام­های نشانه­شناختی تصویر و متن»، کتاب ماه کودک و نوجوان، سال سیزدهم، شماره هفت، صص63-74.
-      هلیدی، مایکل و حسن، رقیه (1393ش)، زبان، بافت و متن: جنبه­هایی از زبان در چشم­اندازی اجتماعی- نشانه­شناختی، ترجمه مجتبی منشی­زاده و طاهره ایشانی، تهران: علمی.
-      Halliday. M.A.K, 1985, An Introduction to Functional Grammar. London: Edward Amold.
-      Halliday. M.A.K, 1994, Systemic theory , In Asher.R.E(ed).