خوانشی آدلری از داستان «خلیل کافر» اثر جبران خلیل جبران (آسیب نگاری روان خلیل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه گیلان

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

چکیده

آلفرد آدلر (1870-1937م)، روانکاو و بنیانگذار مکتبی به نام «روان­شناسی فردنگر» در سدۀ بیستم است که با تأکید بر جنبۀ اجتماعی­بودن انسان، اعمال و رفتار وی را زاییدۀ کشش­های اجتماعی می­داند و در راستای چنین بینشی، شخصیّت وی را بر پایۀ مفاهیمی همچون «احساس حقارت»، «خودآگاهی»، «غایت­نگری» و ... مورد واکاوی قرار می­دهد. پژوهش حاضر با توجّه به ظرفیّت­های روان­شناختی داستان «خلیل کافر» اثر جبران خلیل جبران بر آن است تا با روش توصیف و تحلیل محتوا، شخصیّت «خلیل» را بر مبنای اصول نظریۀ آدلر بررسی و تحلیل نماید. یافته­ها گویای آن است که جبران نیز به نقش اثرگذار اصول آدلری به ویژه اصل بنیادینِ «احساس حقارت» در شکل­گیری و اعتلای شخصیّت هر فرد معتقد است. از این­رو با انتقال اندیشه­ها و عقایدش در این باب، می­کوشد که در حقیقت با پردازش روانی شخصیّت جهادی «خلیل»، مردم ناآگاه لبنان را در فضای دل­مُرده و استبداد­زدۀ جامعة کلیسایی به جنبش و پویایی وادارد و از این رهگذر، کارکرد داده­های روانشناختی را در انتقال بهتر معنا در حوزۀ ادبیات داستانی به نمایش گذارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Adler's reading of the Khalil Kafir story by Gibran Khalil Gibran: Khalil’s psychopathology

نویسندگان [English]

  • Omid jahanbakht layly 1
  • Somayyeh Parmas 2
1 Assistant Professor in University of Guilan
2 PhD student in Arabic Language and Literature, Imam Khomeini International University
چکیده [English]

Alfred Adler (1870) was a psychoanalyst and the founder of "individualist-oriented psychology" in the twentieth century. His school of thought emphasizes the social aspect of man and views his actions and behaviors emanating from social struggles. In line with such a view, human character is based on concepts such as "feeling of inferiority", "consciousness", and "considerateness". The present study aims to investigate the character of Khalil based on the principles of Adler's theory. To this end, the content of of the story ‘Khalil Kafir’ by Gibran Khalil Gibran is analyzed to detect its psychological capacities. The findings suggest that Gibran believes in the role of Adler’s principles, in particular the fundamental principle of “inferiority", in the formation and enhancement of an individual’s personality. Hence, through the transfer of his thoughts and ideas in this regard as well as the psychological processing of a jihad character, he tries to push Lebanese unconscious people into movement and dynamism in the depressed and despotic atmosphere of the church community. This is how psychological data serve to better transfer the intended meaning in the field of fictional literature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychological criticism
  • Alfred Adler
  • Gibran Khalil Gibran
  • Khalil Kafir
  • Character traumatization
-    آدلر، ألفرید. (2005). معنی الحیاة؛ ترجمة: عادل نجیب بشری، القاهرة: المجلس الأعلی للثقافة.
-    آدلر، آلفرد. (1361). روان­شناسی فردی؛ ترجمۀ حسن زمانی شرفشاهی، تهران: پیشگام.
-    ابرست، اورسولا و آلن ا. استوارت. (1393). روان­درمانی آدلری؛ ترجمۀ نیلوفر قادری، چاپ دوّم، تهران: کتاب ارجمند.
-    اسپربر، مانس. (1379). تحلیل روانشناختی استبداد و خودکامگی؛ ترجمۀ علی صاحبی، تهران: ادب و دانش.
-    امامی، نصر­الله. (1385). مبانی و روش­های نقد ادبی، چاپ سوّم، تهران: جامی.
-    إنجلر، باربرا. (1990). مدخل إلی نظریّات الشخصیّة؛ ترجمه: فهد بن عبد­الله دلیم، السّعودیة: دار الحارثی للطّباعة و النّشر.
-    جبر، جمیل. (1983). جبران فی عصره وآثاره الأدبیّة والفنّیّة؛ بیروت: نوفل.
-    جبران، جبران­خلیل. (1994). المجموعة الکاملة لمؤلّفات جبران خلیل­جبران؛ بیروت: دار الجیل.
-    سیاسی، علی­اکبر. (1390). نظریه­های شخصیّت یا مکاتب روان­شناسی؛ چاپ چهاردهم، تهران: دانشگاه تهران.
-    سیّدی، سیّد­حسین. (1384). به باغ همسفران؛ دربارۀ جبران و سپهری. مشهد: دانشگاه فردوسی.
-    شارف، ریچارد. (1381). نظریه­های روان­درمانی و مشاوره؛ ترجمۀ مهرداد فیروزبخت، تهران: خدمات فرهنگی رسا.
-    شکیب انصاری، محمود. (1386). تطوّر الأدب العربی الحدیث؛ الطبعة الرابعة، اهواز: دانشگاه شهید چمران.
-    شولتز، دوان پی؛ سیدنی اِلِن شولتز. (1375). تاریخ روان­شناسی نوین؛ ترجمۀ علی­اکبر سیف و دیگران، چاپ سوّم، تهران: رشد.
-    .................................................... (1387). نظریه­های شخصیّت؛ ترجمۀ یحیی سیّد­محمدی، چاپ سیزدهم، تهران: ویرایش.
-    فروم، اریک. (1393). گریز از آزادی؛ ترجمۀ عزّت­الله فولادوند، چاپ شانزدهم، تهران: مروارید.
-    ................. (1379). فراسوی زنجیرهای پندار؛ ترجمۀ بهزاد برکت، تهران: مروارید.
-    فیست، جِس؛ گرگوری جی. فیست. (1384). نظریه­های شخصیّت؛ ترجمۀ یحیی سیّد­محمدی، تهران: روان.
-    القوّال، أنطوان. (1994). المجموعة الکاملة لمؤلفات جبران خلیل جبران؛ الطبعة الأولی، بیروت: دار الجیل.
-    کُری، جرالد. (1385). نظریه و کاربست مشاوره و روان­درمانی؛ ترجمۀ یحیی سیّد­محمدی، تهران: ارسباران.
-    کریمی، یوسف. (1387). روان­شناسی شخصیّت؛ چاپ دوازدهم، تهران: ویرایش.
-    منصور، محمود. (1375). احساس کِهتَری؛ چاپ سوّم، تهران: دانشگاه تهران.
-    منوچهریان، پرویز. (1368). عقدة حقارت؛ تهران: گوتنبرگ.
-    میزیاک، هنریک و ویرجینیا استاوت. (1371). تاریخچه و مکاتب روان­شناسی؛ ترجمۀ احمد رضوانی، مشهد: معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی.
-    نوربخش، علیرضا. دانشنامه روانشناسی مردمی؛ https://public-psychology.ir ؛ 26/ 12/ 1396.  ساعت 15:10.
-    هیلگارد، ارنست و دیگران. (1381). زمینة روان­شناسی هیلگارد؛ ترجمۀ محمد­نقی براهنی و گروه مترجمان، چاپ دهم، تهران: رشد.