سبک‌شناسی قصیده «تحدی» اثر معین بسیسو (سطح آوایی، صرفی و نحوی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

2 دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

چکیده

سبک ادبی، بیانگر نحوة تعامل ادیب با امکانات زبانی است که در سطوح مختلف آن نمایان می­شود. الگوهای تکرارشونده در اثر، سبکی را از دیگر شیوه­های بیانی متمایز می­کند. شعر مقاومت فلسطین به عنوان یکی از مضامین پرتکرار در شعر عربی، به واسطة محتوا و رویکردهای شاعران، دارای سبکی خاص است که نحوة گزینش شاعر فلسطینی را در زبان نشان می­دهد. قصیدة «تحدی» از دیوان «معرکة» معین بسیسو از جمله مهم­ترین و تأثیرگذارترین سروده­های اوست که در بحبوحة آتش­سوزی بزرگ مصر در سال 1952م منتشر شد و به­دلیل مضامین انقلابی و اعتراضی آن، شاعر تحت تعقیب پلیس امنیتی مصر قرار گرفت. شعر بسیسو بازتاب روحیة سازش­ناپذیری، انقلابی و مبارز اوست. پژوهش حاضر بر آن است تا به شیوة توصیفی- تحلیلی و آماری به بررسی سبک­شناسانة قصیده «تحدی» بپردازد و ضمن مشخص­کردن ویژگی­های سبکی اثر، چگونگی ارتباط سطح زبانی و محتوایی آن را روشن­کند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که بسیسو زبان آهنگین و یک­صدایی را انتخاب کرده است و این یک­صدایی را می­توان در گزینش حروف مجهور و واژگانی که از ساختمان صرفی یکسان در قالب جمع مکسر شکل گرفته، مشاهده کرد. استفاده از واژگان صریح و حسی در قالب ساختار نحوی معیار، نه تنها اندیشه شاعر و واقعیت جامعه او را نمایان ساخته، بلکه با عواطف و احساسات عرب نیز پیوند استواری برقرار کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Stylistic Analysis of the Ode "Challenge" by Muin Bseiso at Rhythmic, Morphological and Grammatical Levels

نویسندگان [English]

  • Vahid Mirzaei 1
  • Narges Ansari 2
1 PhD Student of Arabic Language and Literature, Imam Khomeini International University, Qazvin
2 Associate Professor of Arabic Language and Literature, Imam Khomeini International University, Qazvin
چکیده [English]

Literary genres illustrate the author’s interaction with linguistic features as manifested at different levels. Recurrent patterns in any text type are distinct from those in other types. Palestinian resistance is one of the most popular themes in Arabic poetry. With its contents and approaches, it has a particular style that illuminates how the Palestinian poets are distinguished for their language style. "Challenge" is one of the most important and influential songs released during the great fire in Egypt in 1952. Because of his revolutionary and antagonistic themes, the poet was wanted by the Egyptian security police. The present study aims to investigate the elegy of Challenge in a descriptive-analytic method to notify its linguistic and literary characteristics. The results indicate that Bseiso had selected a rhythmic language and a kind of monotony that can be seen in the selection of words. The poet's communist points of view, using explicit vocabulary in standard grammar, are expressed in a plain and expressive language.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poetic language
  • Poetry of resistance
  • Stylistics
  • Muin Bseiso
  • Challenge
- أنیس، إبراهیم، (1394)، موسیقی شعر، ترجمه: نرگس انصاری و طیبه سیفی، قزوین: دانشگاه بین­المللی امام خمینی (ره).
-_______، (لاتا)، الأصوات اللغویة، مصر: مطبعة نهضة مصر.
- بسیسو، معین، (2008)، الاعمال الشعریة الکاملة، بیروت: دارالعودة.
- زرقه، أحمد، (1993)، أسرار الحروف، ط1، دمشق: دار الحصاد.
- سلوم، تامر، (1983)، نظریة اللغة والجمال فی النقد العربی، ط1،  سوریه: دار الحور.
- السعران، محمود، (لاتا)، علم اللغة مقدمة للقاری العربی، بیروت: دار النهضة العربیة.
- سیدحسینی، رضا، (1381)، مکتب­های ادبی، چ12، تهران: نگاه.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا، (1388)، موسیقی شعر، چ11، تهران: آگاه.
- شمیسا، سیروس، (1373)،  کلیات سبک شناسی، چ2، تهران: انتشارات فردوس.
- عباس، حسن، (1998)، خصائص الحروف العربیة و معانیه، دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.
- علوی­مقدم، مهیار، (1377)، نظریه­های نقد ادبی معاصر (صورتگرایی و ساختارگرایی)، چ1، تهران: سمت.
- علی، عبدالرضا، (1997)،موسیقی الشعر العربی قدیمه وحدیثه، ط1، عمان: دارالشروق.
- الغامدی، منصور بن محمد، (2001)، الصوتیات العربیه، ط1، الریاض: مکتبة التوبة.
- فتوحی، محمود، (1395)، سبک­شناسی نظریه­ها رویکردها و روش­ها، چ3، تهران: سخن.
- فراهیدی، خلیل بن احمد، (1980)، العین، تحقیق مهدی المخزومی و إبراهیم السامرائی، ج1، کویت: الرسالة.
- محسنی، احمد، (1382)، ردیف و موسیقی شعر، چ1، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
- معوض، سلیمان، (2009)، علم العروض و موسیقی الشعر، لبنان: الموسسة الحدیثة للکتاب.
- مفتاح، محمد، (1992)، الخطاب الشعری (استراتیجیة التناص)، ط 3، بیروت: المرکز الثقافی العربی.
- الملائکة، نازک، (1967)، قضایا الشعر المعاصر، ط 3، بغداد:منشورات مکتبة النهضة.
- المناصرة، عزالدین، (1995)، محاضرة بعنوان (معین بسیسو: مایاکوفسکی فلسطین)، عمَّان: مؤسسة شومان.