تحلیل کنش مفهومی و ارتباطی سوژه در سروده‌های بهار عربی «ایهاب الشلبی» بر اساس مؤلفه‌های کنش ارتباطی یورگن هابرماس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان وادبیات عربی فرهنگیان

2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فرهنگیان

چکیده

در اندیشه «هابرماس»، خرد اجتماعی از مهمترین پیشفرض‌های عصر روشنگری است وهر گونه تغییر وتحول در سایه خرد جمعی و کنش ارتباطی مبتنی بر عقلانیت امکان‌پذیر خواهد بود. هابرماس بر این عقیده است که خردگرایی ریشه در فرآیند ارتباط دارد، وی عقلانیت ابزاری «مارکس وبر» را نمی‌پذیرد و در مقابل، مفهوم عقلانیت ارتباطی را مطرح می‌سازد . از نگاه وی تداوم حرکات توده‌ها و خنثی کردن دیگری و مقابله با تضادهای اجتماعی حاکم، نتیجه خردگرایی جمعی و کنش ارتباطی توده است. ایهاب الشلبی از شعرای نوگرای اردن و فلسطینی الأصل است که با نگاهی انتقادی، واقعیت سیاسی و اجتماعی کشورهای عربی را ترسیم می‌کند. پژوهش حاضر با تکیه بر روش کنش ارتباطی هابرماس که پرچمدار مکتب فرانکفورت است به بررسی کنش ارتباطی سوژه‌ها وعوامل مؤثر در شکل‌گیری بهار عربی در آینه اشعار این شاعر اردنی می‌پردازد. نتایج پژوهش بیانگر این است که در اندیشه االشلبی بازگشت به آگاهی و وتعامل مبتنی بر عقلانیت انتقادی مهمترین عامل در شکل گیری خیزش‌های عربی وشروع دومینوی فروپاشی قدرت‌ها است و علاقه رهایی بخش سبب خروج و برخورد بهنجار کنشگران با قدرت‌های سلطه‌گر بوده است. زبان عربی و دین به عنوان مهمترین پایه‌های فرهنگی نقش مهمی در خلق جهان زیست فعلی و همچنین تسری خیزش‌های انقلابی به دیگر کشورها داشته است. بهار عربی در دید شاعر مرحله عقلانیت حاکم بر اندیشه توده‌های رنج کشیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of Revolutionary Action in the Arabic Spring Poems "Ihab al-Shalabi" Based on the Components of Communication Action by Jürgen Habermas

نویسندگان [English]

  • hossein elyasi 1
  • zeinab ghasemiasl 2
1 Assistant Professor. Department of Arabic Language and Literature, Farhangian University
2 Assistant Professor. Department of Arabic Language and Literature, Farhangian University
چکیده [English]

The title represents the true identity of the poetic text, which is the text, the meaning, and what is meant by the reduced image. In fact, the initial semantic illuminations emanate from the threshold of the title and direct the title of the textual readability. In the light of this fact, Mahmoud Abdel Wahhab considered him the wealth of the poetic text for his great contribution to expressing the identity of the poetic text, pampering and guiding the recipient when he faces the blockages of the text and its pitfalls that prevent access to the textual truth. This research paper attempts, by relying on the semiotic vision, to address textual thresholds, especially the mother title in the book “I grieve the water as a river” by Ihab Al-Shalabi. Semantic. The pivotal signifier from a semiotic perspective in Shalabi’s poetic discourse is the focus on the act of resistance and the implantation of certainty of the occupier’s exit and return to life and joy. Which ranges from a group of connotations, semantic rumors, and the reporting function of the important functions of the title, and it is replete with intense suggestions and references that reveal the identity of the poetic text. The real presence that would return the land to its original identity and its legendary time,The title represents the true identity of the poetic text, which is the text, the meaning, and what is meant by the reduced image. In fact, the initial semantic illuminations emanate from the threshold of the title and direct the title of the textual readability. In the light of this fact, Mahmoud Abdel Wahhab considered him the wealth of the poetic text for his great contribution to expressing the identity of the poetic text, pampering and guiding the recipient when he faces the blockages of the text and its pitfalls that prevent access to the textual truth. This research paper attempts, by relying on the semiotic vision, to address textual thresholds, especially the mother title in the book “I grieve the water as a river” by Ihab Al-Shalabi. Semantic. The pivotal signifier from a semiotic perspective in Shalabi’s poetic discourse is the focus on the act of resistance and the implantation of certainty of the occupier’s exit and return to life and joy. Which ranges from a group of connotations, semantic rumors, and the reporting function of the important functions of the title, and it is replete with intense suggestions and references that reveal the identity of the poetic text. The real presence that would return the land to its original identity and its legendary time, we see the paradoxThe title represents the true identity of the poetic text, which is the text, the meaning, and what is meant by the reduced image. In fact, the initial semantic illuminations emanate from the threshold of the title and direct the title of the textual readability. In the light of this fact, Mahmoud Abdel Wahhab considered him the wealth of the poetic text for his great contribution to expressing the identity of the poetic text, pampering and guiding the recipient when he faces the blockages of the text and its pitfalls that prevent access to the textual truth. This research paper attempts, by relying on the semiotic vision, to address textual thresholds, especially the mother title in the book “I grieve the water as a river” by Ihab Al-Shalabi. Semantic. The pivotal signifier from a semiotic perspective in Shalabi’s poetic discourse is the focus on the act of resistance and the implantation of certainty of the occupier’s exit and return to life and joy. Which ranges from a group of connotations, semantic rumors, and the reporting function of the important functions of the title, and it is replete with intense suggestions and references that reveal the identity of the poetic text. The real presence that would return the land to its original identity and its legendary time, we see the paradoxThe title represents the true identity of the poetic text, which is the text, the meaning, and what is meant by the reduced image. In fact, the initial semantic illuminations emanate from the threshold of the title and direct the title of the textual readability. In the light of this fact, Mahmoud Abdel Wahhab considered him the wealth of the poetic text for his great contribution to expressing the identity of the poetic text, pampering and guiding the recipient when he faces the blockages of the text and its pitfalls that prevent access to the textual truth. This research paper attempts, by relying on the semiotic vision, to address textual thresholds, especially the mother title in the book “I grieve the water as a river” by Ihab Al-Shalabi. Semantic. The pivotal signifier from a semiotic perspective in Shalabi’s poetic discourse is the focus on the act of resistance and the implantation of certainty of the occupier’s exit and return to life and joy. Which ranges from a group of connotations, semantic rumors, and the reporting function of the important functions of the title, and it is replete with intense suggestions and references that reveal the identity of the poetic text. The real presence that would return the land to its original identity and its legendary time, we see the paradox

کلیدواژه‌ها [English]

  • Contemporary Jordanian Poetry
  • Shehab al-Shalabi
  • Conflict and Reception
  • Habermas
  • Sociology
منابع و مآخذ
باقری ایلخگی، جهانگیر و مهناز نازلیان، (1388)، «دموکراسی، عدالت و صلح در عقلانیت انتقادی پوپر»، مجله حقوق بشر، ش2: 57- 74.
بشیریه، حسین (1383)، آموزش دانش سیاسی(مبانی علم سیاست نظری وتأسیسی)، تهران: نگاه معاصر.
پیوزی، مایکل (1384)،یورگن هابرماس، ترجمه احمد تدین، تهران: نشر هرمس.
تقوی، سید محمد علی، (1396)،  «ریشه های بهار عربی و دومینوی فروپاشی رژیم های عرب (تعیین کنندگی عوامل کوتاه مدت و نقش مدیریت سیاسی)» ، فصلنامه دولت پژوهی، سال سوم، ش11: 1- 26.
تنهایی،حسین ابوالحسن، (1389)، درآمدی بر مکاتب و نظریه‌های جامعه شناسی،چاپ ششم. تهران: بهمن برنا.
حبیب، ریفی، (1396)،نقد ادبی مدرن و نظریه، ترجمه: سهراب طاووسی، تهران: نشر نگاه معاصر.
زین، محمد حسن، (2013)، الربیع العربی آخر عملیات الشرق الأوسط، بیروت: دارالقلم الجدید.
ستاری، علی، فاطمه، یزدانی و عباس، فرازی، (1396)، «بررسی کنش ارتباطی هابرماس ودلالت های آن در آموزش عالی ایران»، مجله علوم تربیتی، شماره1، سال24: 121-150.
DOI: https://doi.org/10.22055/edu.2017.17233.1749
الشلبی، إیهاب، (2014). الأعمال الشعریة الکاملة، عمّان: المملکة الأردنیة الهاشمیة.
شفیعی،محمود، (1384)، «نظریه کنش ارتباطی جهان زیست و سیستم و نقد اجتماعی- سیاسی»، دانش سیاسی، شماره 2: 166-149. DOI: 10.30497/PK.2005.75
طاووسی، سهراب، (1396)، نقد ادبی مدرن و نظریه، تهران: نشر نگاه.
عباسپور، ابراهیم، (1390)، «بررسی روش شناسی نظریه کنش ارتباطی هابرماس با رویکرد انتقادی»، معرفت فرهنگی اجتماعی، سال دوم، شماره دوم: 35- 64.
فتحی،غانم، (2016)، تداخل الفنون فی الشعر النسوی المعاصر؛ فی شعر بشری البستانی أنموذجاً، عمان:  دارفضاءات للنشر والتوزیع.
کریمی، شهناز و  مهرداد نوابخش، (1398)، «واکاوی مفهوم سوژه در رویکردهای تحلیل گفتمان»، مطالعات توسعه اجتماعی ایران، سال11، شماره دوم: 19-7.
لسناف، مایکل ایچ،(1385)، فیلسوفان سیاسی قرن بیستم، ترجمه: خشایار دیهیمی،تهران: انتشارات ماهی.
مبارکی، محمد و محمدصادق مهدوی، (1385)، «تحلیل نظری کنش ارتباطی هابرماس»، فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد خلخال، شماره2: 1- 21.
مرتضوی، سید احمد، ایرج ساعی ارسی و سعید معدنی، (1396)، «بررسی بازتاب ستیز اجتماعی در اشعار شاملو با مفاهیم جامعه شناختی یورگن هابرماس»، علوم اجتماعی،سال26، شماره79: 235-266.
نوروزی، علی حسن  و عزیزالله سالاری، (1390)، «بررسی تحول ساختاری گستره عمومی و نقش آن در فرآیند دموکراتیزه شدن ساختار قدرت»، فصلنامه علوم سیاسی دانشگاه آزاد کرج، شماره 15:  135-99.
وایت، استیون،(1380)، نوشته‌های اخیر هابرماس؛ خرد، عدالت ونوگرایی، ترجمه: محمد حریری اکبری، تهران: قطره.
هولاب، رابرت، (1378)، نقد در حوزه­ی عمومی، ترجمه: حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
 هابرماس،یورگن، (1383)، نظریه کنش ارتباطی، ترجمه: کمال پولادی، تهران: مؤسسه انتشاراتی روزنامه ایران.
یاراحمدیان، سیدمهدی و سید مهدی سلطانی رنانی، (1395)، «بررسی تطبیقی مؤلفه‌های اخلاقی نظریه  انتقادی مکتب فرانکفورت و اندیشه اسلام»، مجله اخلاق، شماره 21: 121-89.
Habermas, j. (1990). The Philosophical Discourse of Modernity, cambridge, polity press.
 
 
Habermas, J. (1992). Legitimation Crisis, Translated by: Thomas McCarthy.