جلوه‌های نوستالژی وارتباط آن با اغتراب مکانی، اجتماعی وروانی در دیوان «تأبّط منفی» عدنان الصائغ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی تهران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی تهران

3 استادیار گروه زبان وادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی تهران

4 دانشجوی دکترای زبان وادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

نوستالژی، احساس اندوه هنگام یادآوری گذشته است. این احساس، ارتباطی نزدیک با اغتراب مکانی، روانی و اجتماعی دارد و گاهی به جای یکدیگر به کار می‌روند. ادبیات معاصر عراق که در نیم قرن اخیر با پدیده مهاجرت اجباری یا اختیاری شاعران و اهل قلم مواجه بوده است، بستر مناسبی برای بررسی عناصر نوستالژی و اغتراب دارد. دیوان «تأبط منفی» متعلق به عدنان الصائغ شاعر مهاجر عراقی است که در سال 1993 به دلیل مشکلات سیاسی عراق را ترک کرد. این دیوان انعکاس حس اغتراب و نوستالژی وی و تمام شاعران درتبعید عراقی است. دراین پژوهش با روش توصیفی– تحلیلی، عناصر نوستالژی در دیوان او بررسی وسپس به ارتباط آن‌ها با اغتراب مکانی، روانی و اجتماعی پرداخته شده است. نوستالژی وطن در صدر توجه عدنان الصائغ قرار دارد همچنان که کلمات مربوط به اغتراب مکانی بیشتر از کلمات اغتراب اجتماعی و روانی تکرار شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Nostalgic Manifestations and its Relevance to Alienation in Adnan Al-Sayeghs Taabata Manfa

نویسندگان [English]

  • Hamed Sedghi 1
  • Sayed Adnan Eshkevari 2
  • Soghra Falahati 3
  • sabri jaliliyan 4
1 The professor and director in the Arabic literature in Tehran university of Khurazmi
2 The assistant professor in the Arabic literature in Tehran university of Khurazmi.
3 The assistant professor in the Arabic literature in Tehran university of Khurazmi.
4 The student of P.H.D
چکیده [English]

Nostalgia is the sorrowful feeling in remembering the past. Such a feeling is closely linked to spatial, mental and social alienation and is sometimes used interchangeably. The contemporary Iraqi literature, which has faced an optional or compulsory emigration of the poets and literary men in the past 50 years, provides a proper ground for studying the elements of nostalgia and alienation. The Taabata Manfa Divan is written by Adnan Al-Sayegh who migrated from Iraq in 1993 following the political problems. This Divan is a reflection of alienation and nostalgic feelings shared by all Iraqi poets in exile. In the current study, the nostalgic elements in  the writer’s divan is analyzed using a descriptive-analytic design. Then, their relation with the spatial, psychological and social alienation is scrutinized.  The homeland nostology is at the forefront of Adnan Al-Sayegh’s attention as the terms covering spatial alienation is more frequently used than the social and psychological alienation.
 
Keywords: Nostalgia, Alienation, Contemporary Iraq poetry, Adnan Al-Sayegh, Taabata Manfa.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nostalgia
  • Alienation
  • Contemporary Iraq poetry
  • Adnan Al-Sayegh
  • Taabata Manfa

مراجع

- آشوری، داریوش. (1381ش)، فرهنگ علوم انسانی، تهران: مرکز.
- إبن منظور، محمدبن مکرّم. (1988م)، لسان العرب، ج 2و4، ط 1، بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
- إلیاس، أنطون إلیاس إدوارد. (1976م)، قاموس إلیاس العصری، ط11، قاهره:مطبعة النهضة الجدیدة.
- باطنی، محمدرضا و گروه نویسندگان. (1368ش)، واژه نامه‌ی روانشناسی وزمینه‌های وابسته، تهران: فرهنگ معاصر.
- برکات، عبدالرزاق، (2007م)، الإغتراب فی الشعر الترکی و العربی المعاصر، ط1، کویت: دارالهدایة.
- الجبوری، یحیی وهیب، (2008م)، الحنین والغربة فی الشعر العربی، ط1، اردن: دارمجدلاوی.
- حماد، حسن. (2005م)، الإنسان المغترب، ط1، القاهرة: مکتبة دار الحکمة.
- حمدی، فاطمه. (2010م)، الشعرالعراقی فی أزمة التسعینیات، ط1، القاهرة: مکتبة الآداب.
- خلیفة، عبداللطیف. (2003م)، دراسات فی سیکولوجیة الاغتراب، ط1،القاهرة: دارغریب.
- الزریبی، ولید. (2008م)، عدنان الصائغ تأبط منفی: حوار، ط1، تونس: الشرکة التونسیة للنشر.
- الصائغ، عدنان. (2004م)، الأعمال الشعریة، ط1، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
 - ---- (2010م)، القراءة والتوماهوک ویلیه المثقّف. ط1، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
- عقاق، قادة. (2001م)، دلالة المدینة فی الخطاب الشعری المعاصر، لاط. دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
- کحلوش، فتحیة. (2008م)، بلاغة المکان قراءة فی مکانیة النص، ط1، بیروت: الإنتشار العربی.
- الماجد، ماجد. (1991م)، إنتفاضة الشعب العراقی، ط1، بیروت: دارالوفاق.
- الملائکة، نازک. (1997م)، قضایا الشعر المعاصر، ط10، بیروت: دارالعلم للملایین.
- مؤسسة جائزة عبدالعزیز، معجم البابطین للشعراء. (1995م)، مج 3، ط1، کویت: مؤسسة البابطین.
- أحمد، صلاح. (2004م)، «یتأبط حزنا أم یتأبط جمرات، مراجعة لدیوان عدنان الصائغ الأخیر: تأبط منفی»، صحیفةالنهضة، بغداد، ع 158 س1،24 أیار. (دریافت از طریق مکاتبه الکترونیکی با عدنان الصائغ).
- اشکوری، سید عدنان. (1387ش)، «ظاهرة الاغتراب لدی أعلام الشعر المهاجری العراقی»، دانشگاه اصفهان، دانشکده زبان های خارجی، رساله ی دکتری.
- بوعافیة، حیاة. (2008/2009م)، الاغتراب فی شعرأبی العلاء، دراسة موضوعیة فنیة، جامعة محمد بوضیاف بالمسیلة، رسالة الماجستیر.
- الصفار، عامرهشام. (2012م)، «(واو) عمل شعری لعدنان الصائغ: متوالیات الحب والحرب والمنفی»، مقالات و حوارات اتحادالکتاب العراقی، (دریافت ازطریق مکاتبه الکترونیکی با صائغ).
- المولد، روضة بلال عمر. (2007م)، الاغتراب فی حیاة ابن درّاج وشعره، جامعة أم القری، المملکة العربیة السعودیة، رسالة الماجستیر.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار