تحلیل داستان "الغریب" نجیب کیلانی بر مبنای رمزگان پنجگانه بارت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات عرب، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

3 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

10.22034/mcal.2020.1676

چکیده

نقد و تحلیل ساختارگرا، یکی از شاخص­ترین روش­های تحلیل متون ادبی از دهه 1960م تا کنون محسوب می­شود. "رولان بارت" فرانسوی یکی از پایه­گذاران اصلی این مکتب به شمار می­آید. بارت مدلی را تحت عنوان "رمزگان پنج­گانه" برای تحلیل روایات ارائه داده است که شامل شناسایی و کشف واحدهای کنشی، معمّایی، معنایی، نمادین و فرهنگی می­شود. این رمزگان نشانه­ها را به نظام­های معنادار تبدیل می­سازند و بدین ترتیب باعث ایجاد رابطه بین دالّ و مدلول می­گردند. پژوهش حاضر سعی نموده است تا با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی یکی از داستان­های کوتاه "نجیب کیلانی"- از ادبای برجستة معاصر عرب - به نام "الغریب" را بر اساس این الگوی ساختارگرایانه بررسی نموده و واحدهای پنج­گانه موجود در آن را استخراج و رمزگشایی نماید. هدف این جستار سنجش میزان بهره‌گیری نویسنده داستان از اصول روایی برای انتقال اندیشه­هایش می­باشد. نتایج به دست آمده از تحلیل­ها حاکی از آن است که نویسنده یک بیماری اجتماعی به نام نفاق را به عنوان واحد فرهنگی مطرح و قهرمان اصلی داستان را نماد این رذیله معرفی می­کند و سپس با اشاره به دوگانه­های موجود در ظاهر و باطن شخصیت وی و با بهره­گیری از واحدهای معنابُنی چون شغل منشی­گری که دال بر اطاعت محض است، علل و انگیزه­های صاحب این رذیله را برای کنش­های منافقانه تبیین می­نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of “Alquarib” written by Najib Killany on the basis of Barthes quintuple mysteries

نویسندگان [English]

  • Ali Ghahramani 1
  • Arezoo Sheydai 2
  • Seddiqeh Hosseini 3
1 Assistant Professor in Arabic Language and Literature, Azarbaijan SHahid Madani University
2 PHD student in Arabic Language and Literature, Azarbaijan SHahid Madani University
3 PHD student in Arabic Language and Literature, Azarbaijan SHahid Madani University
چکیده [English]

Structural criticism is one of the most common methods of analyzing literary texts. French “Rolland Barthes” is a founder of this school, who has presented a model to identify or discover units of action, hermeneutics, semantics, symbolism and culture. They are called “five codes”. These codes transform signs into meaningful systems, thus creating a relationship between a sign and a signifier. Using an analytical-descriptive method, this study seeks to analyze the “Alquarib” story, as one of the short stories by Najib killany, who is a prominent contemporary Arab author. Based on the structuralist model, the five codes of the story are extracted and decrypted. The purpose of the study is to measure the extent of utilizing the principles of narration for the transfer of the author’s thoughts. The results indicate that the author poses a social disorder called hypocrisy as a cultural unit and introduces the main hero of the story as the symbol of this trait. The causes and motives of the one who has a tendency for hypocritical actions are clarified by referring to the dichotomies inside and outside his personality and by using semantic units such as secretarial jobs that involve pure obedience.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Structural criticism
  • Mysteries
  • Rolland Barthes
  • Short story
  • Najib Killany
-    آلن، گراهام (1392ش)، «رولان بارت»، ترجمه: پیام یزدان­جو، تهران: مرکز، چاپ دوم.
-    احمدی، بابک (1392ش)، «ساختار و تأویل متن»، تهران، مرکز، چاپ پانزدهم.
-    _____،_____ (1389ش)، «ساختار و هرمنوتیک»، تهران، گام نو، چاپ پنجم.
-    امامی، نصرالله (1377ش)، «مبانی و روشهای نقد ادبی»، تهران: دیبا، چاپ اول.
-    بارت، رولان (2002م)، «مدخل إلی التحلیل البنیوی للقصص»، ترجمه: منذر عیاشی، حلب، مرکز الإنماء الحضاری، الطبعة الثانیة.
-    پین، مایکل (1392ش)، «بارت و فوکو و آلتوسر»، ترجمه پیام یزدان­جو، تهران، مرکز، چاپ چهارم.
-    جمالی، زهرا (1385ش)، «سیری در ساختار داستان»، تهران: همداد، چاپ اول.
-    چندلر، دانیل (1387ش)، «مبانی نشانه­شناسی»، ترجمه: مهدی پارسا، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، چاپ اول.
-    داد، سیما (1382ش)، «فرهنگ اصطلاحات ادبی»، تهران: گلشن، چاپ اول.
-    رحیمی خویگانی، محمد و گلی، فاطمه و زرکوب، منصوره (1391ش)، «داستان «إبلیس ینتصر» توفیق حکیم از منظر ساختارگرایانه بارت»، دو فصلنامه نقد ادب معاصر عربی، دانشگاه یزد، شماره 3: صص141-123
-    سجودی، فرزان (1387ش)، «نشانه­شناسی کاربردی»، تهران: علم، چاپ اول.
-    صفیئی، کامبیز و مسعود سلامی (1390ش)، «توضیح و متدولوژی رمزگان بارت با نمونه عملی از نمایشنامه فیزیکدان­ها اثر فردریش دورنمات»، فصلنامه مطالعات نقد ادبی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، شماره 24: صص 162-140
-    کولی، میسن (1382ش)، «رولان بارت»، ترجمه: خشایار دیهیمی، تهران: ماهی،چاپ دوم.
-    الکیلانی، نجیب (1434ق)، «الکابوس و قصص أخری»، القاهرة: الصحوة، الطبعة الأولی.
-    میرصادقی، جمال و ذوالقدر، میمنت (1377ش)، «واژه نامه هنر داستان نویسی»، تهران: مهناز، چاپ اول.
-    میرعمادی، سیدعلی (1384ش)، «فرهنگ توصیفی نشانه­شناسی»، تهران: معرفت و زبان آموز، چاپ اول.