بازنمایی کنشگران اجتماعی در رمان الطلیانی بر اساس رهیافت ون‌لیوون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشگاه کاشان

2 دانشجوی دکتری رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان

3 عضو هیأت علمی دانشگاه کاشان

چکیده

تحلیل انتقادی گفتمان رویکردی نوین در حوزه‌ی تحلیل گفتمان است که به بررسی و کشف روابط قدرت پنهان و ایدئولوژی در پس پرده‌ی متون می‌پردازد. بانیان تحلیل انتقادی گفتمان بر این باورند که زبان به مثابه کنشی اجتماعی، نقش مهمی در برساخت هویّتها، روابط و جهان اجتماعی ایفا می‌کند و در ارتباط تنگاتنگی با قدرت و ایدئولوژی قرار دارد. هدف این پژوهش آن است که با روش توصیفی-تحلیلی و با در پیش‌گرفتن رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان بر اساس الگوی نشانه معناشناختی ون لیوون، به بازنمایی کنشگران اجتماعی در رمان الطلیانی (2014) اثر «شکری المبخوت» ناقد، ادیب و نویسنده‌ی تونسی پرداخته؛ تا ایدئولوژی ودیدگاههای فکری و اجتماعی وی را تبیین وآشکار سازند. دستاورد تحقیق بیانگر آن است که شکری المبخوت در متن روایی- سیاسی و اجتماعی خود، کنشگران اجتماعی را با شیوه‌های متفاوتی بازنمایی کرده‌است. عبدالناصر و زینت در آغاز کنشگرانی فعال و پویا در تمام فرآیندهای رفتاری، احساسی و گفتاری بازنمایی شده‌اند؛ امّا در پایان داستان، هردو از اهداف و آمال و آرمان‌های خود دست کشیده، کنشگران و شخصیت‌هایی منفعل، کنش پذیر و ستمدیده نمایانده می‌شوند. رهبران دو گفتمان ، حاکمیت تونس و جنبش النهضه نیز با هویت متفاوتی بازنمایی می‌شوند؛ رهبران حکومت تونس اغلب با صریح‌ترین مؤلفه‌ یعنی نام‌دهی بازنمایی شده، رهبران جنبش النهضه با پوشیدگی و کتمان‌سازی تصویر و با رویکردی منفی در تقابل با اسلام گرایان به برجسته‌سازی کنش‌های منفی آنان پرداخته‌شده‌است. نویسنده، شخصیت کنشگران سیاسی را به صورت رمزی، کنایی و استعاری به تصویر می‌کشد تا به اقناع هرچه بیشتر بر مخاطب خود دست یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying social actors in Tolyani novel based on Van Leuven approach

نویسندگان [English]

  • ommol banin ghodraty 2
  • Ali najafi ivaki 3
2 PhD student in Arabic language and literature, University 0f kashan
3 Associate Professor of Arabic Language and Literature, Kashan University
چکیده [English]

introduction: Critical analyze of speech is a new approach in speech analyze which study and discover the relations of hidden power and ideology beyond texts. Founders of speech believe that language as a social action has an important role in creating the identities, relations and social world and also has a close relation with power and ideology. The main apprehension of critical speech analyze is beyond it’s merely language expressing and studying how social inequality produce in language in other word critical speech analyze want to show the relation among language, power and ideology. For reaching this goal it tries to find the structures of speech which use for showing power in language.

Methodology: In this study researches want to study social actors in Al- Tolyani novel work of “Shokri Al-Mabkhoot” who is Tunisian criticizer, literary man and writer by using qualitative studies and by using critical analyze of speech based on semantic model of Van Lioven.

The main question of this research is that how did Shokri Al- Mabkhoot use social actions for making clear the ideology and view points of themselves?

The researches which have been done based on Van Lioven model is as below:

Lotfollah Yar Mohammadi and Vida seif (1378), in an article by name social actions in Palestinian and Israel quarrels by using speech structures of sociology – semantic which analyzed two groups of newspapers.

Abdolbaset Arab Yousef Abadi, Elyas bar Abadi and Tahere Mirzade (1396) in an article by name studying speech structures of Ghesas Surah based on Van Lioven models which analyzis this Surah.

Maryam Bakri (2016) in her thesis by name ‘Bagha Ol-Ehdas va Al-Shakhsiat fi ravayat ol-Tolyani Lashkari Al-Mabkhoot’ studying the novel characters and accidents.

Discussion and Resuts: The main apprehension of critical speech analyze is beyond it’s merely language expressing and studying how social inequality produce in language in other word critical speech analyze want to show the relation among language, power and ideology. For reaching this goal it tries to find the structures of speech which use for showing power in language. In this study researches want to study social actors in Al- Tolyani novel work of “Shokri Al-Mabkhoot” who is Tunisian criticizer, literary man and writer by using qualitative studies and by using critical analyze of speech based on semantic model of Van Lioven. Findings of this research shows that in his validity The view of Van Lioven is one of the approaches of speech analyze approach that tries to find the secret relations and searching among secrets layers of language by using sociology- meaning part of speeches and also by emphasizing the social speech actors Representation of novel actors are in direction of ideology and social thinking orientation of writer. He has shown the social actors with different methods like sociology points such as omission and declaration, disguise, activating, chagrin, naming, personification, grafting, inversion, valuing, symbolize, compressing, implying and abstracting. Findings of this research shows that in his validity The view of Van Lioven is one of the approaches of speech analyze approach that tries to find the secret relations and searching among secrets layers of language by using sociology- meaning part of speeches and also by emphasizing the social speech actors

Conciusion:Findings of this research shows that in his validity, political and social text, caused challenge in power positions, political, religious and ideological powers and have revealed disparity, despotism, palpitation, aggressions and social abnormality of his contemporary society. in the text two damaged character of women and man show the sexual abnormality in western and eastern world – which are the bases of novel-, this problem was always denied and this denying policy is clear in this phrase . The novel wants to show two characters by name Abdul- Nasser and Zinat, they are active actors at first but at the end they leave of their aims and desires though ashamed and oppressed actors appear. Writer of this novel speaking about two speech of Tunes and Alnehza movement. Leaders of speech have different identification. Tunisian leaders have shown by clearest basics like mentioning but leaders of al-Nehza movement have shown in reticence and by using negative approach against fans of Islam try to prominent their negative acts and this is a way to take legitimacy of this actors. Writer show the actor character in sarcastic way to give Negative value, aversion of actors and emboss his acts and also being far from punishment. Many of different and oppositions like wealth and poverty, village and city, faith and betrayal, government and society, tradition and modernity, male and female, freedom and despotism, hope and hopeless, love and hate shows the position of society in case political, cultural, social, reaction and feasibility. Ideology and thoughts which effect on writer mind that are critical and objection language reflected ion text to emboss or marinate soft in the form of language with language and sociology. In this case structures based n speech have the most basic rule in giving and introducing the aim.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : speech critical analyze
  • semantic- sociolinguistic elements
  • Van Leuven
  • Shokri Al-Mabkhoot
  • social actors
منابع و مآخذ
اسدی، مسعود و همکاران.(1394)، «مؤلفه­های زبان­شناختی و جامعه­شناختی- معنایی و بازنمایی - کنشگران اجتماعی در متون مطبوعاتی»، جستارهای زبانی، شماره­ی2: 24-1
آقاگل­زاده، فردوس و غیاثیان، مریم سادات، (1386)، «رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی»، زبان و زبان­شناسی، شماره­ی5: 39 – 53.
اکبری، حمید رضا (1395)، «بازنمایی کنشگران اجتماعی در ایل من ، بخارای من بر اساس الگوی ون لیوون در چازچوب تحلیل انتقادی گفتمان»، استاد راهنما: خسرو غلامعلی زاده، دانشکده ادبیات و علوم انسانی: دانشگاه رازی.
پوشنه، آتنا و بابک معین، مرتضی (1392)، «تحلیل گفتمان­ انتقادی در اثری از ابراهیم گلستان با استفاده از مؤلفه‌های جامعه­شناختی-­معنایی گفتمان­مَدار با توجه به بازنمایی کارگُزاران اجتماعی»، جستارهای زبانی، شماره‌ی 14: 25-1.
تراب الزمزمی، عبدالمجید، (1989)، تونس فی مواجهة التضلیل، بیروت: دار الروضة للطباعة
تیموری، وجیهه، (1389)، «تحلیل و بررسی تابوهای داستان فارسی از 1320 تا 1380»، استاد راهنما: سعید حمیدیان، دانشکده ادبیات و  علوم انسانی: دانشگاه علاّمه طباطبائی.
چندلر، دانیل، (1394)، مبانی نشانه­شناسی، مترجم مهدی پارسا، چاپ پنجم، تهران: سوره مهر.
حیدرپورفرد، فاطمه، (1393)، «بازنمایی شخصیت­های زنان به­عنوان کنش گران اجتماعی در رمان­های سیمین دانشور بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی»، استاد راهنما: جلال رحیمیان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی: دانشگاه شیراز.
سلطانی، سید علی اصغر، (1394)، قدرت گفتمان و زبان، چاپ چهارم، تهران: نشرنی.
شریف، مریم و یارمحمدی، لطف­الله، (1393)، «بررسی رباعیات خیام از منظر گفتمان­شناسی انتقادی با بهره‌گیری از مؤلفه­های جامعه شناختی معنایی گفتمان مدار»، شعرپژوهی (بوستان ادب)، سال ششم، شماره­ی 20: 16-1. DOI: 10.22099/JBA.2014.1952
شوالیه، ژان و گربران، آلن،(1382)، فرهنگ نمادها، اساطیر، ج3، مترجم، سودابه، فضایلی، تهران: انتشارات جیحون
صاحبی، سیامک، فلاحی، محمدهادی و توکلی، نسترن، (1389)، «بررسی و نقد روایی گلستان براساس نظریه تحلیل انتقادی گفتمان»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 16: 133-109
عرب یوسف­آبادی، عبد الباسط، برآبادی، الیاس و میرزاده، طاهره. (1396)، «بررسی ساختارهای گفتمان­مدار سوره­ی قصص بر اساس الگوی ون لیوون»، پژوهش­های ادبی-قرآنی، سال پنجم، شماره­ی 37: 62-41.
عصمتی، سیدحسن،(1395)، جامعه و فرهنگ تونس، تهران،گروه انتشاراتی بین المللی هدی
فرکلاف، نورمن (1379)، تحلیل انتقادی گفتمان­، مترجمان فاطمه شایسته پیران و دیگران، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه­ها.
فلاحی، محمدهادی، (1388)، «بازنمایی کارگزاران اجتماعی در نشریات دوره­ی مشروطه از منظر گفتمان‌شناسی انتقادی»، استاد راهنما محمدرضا پهلوان­نژاد و رحمان صحراگرد، دانشکده­ی ادبیات و علوم انسانی: دانشگاه فردوسی مشهد.
قاسمی اصل، زینب. (1399)، «تحلیل گفتمان­ انتقادی بازنمایی ایران در روزنامه­ی الشرق­الأوسط با تکیه بر الگوی ون لیوون»، ادب عربی، سال 12، شماره­ی 2: 42-23.
DOI: 10.22059/JALIT.2019.231455.611696
قهرمانی، مریم، (1393)، ترجمه و تحلیل انتقادی گفتمان، رویکرد نشانه­شناختی، چاپ دوم، تهران: نشر علمی.
المبخوت، شکری، (2014)، الطلیانی، تونس: دارالتنویر للطباعة و النشر.
میلز، سارا، (1995)، الخطاب، ترجمة عبدالوهاب علوب، القاهرة: المرکز القومی للترجمة.
نورد گارد، نینا، بوسه، بئاتریکس و مونتورو، روسیو. (1394)، فرهنگ سبک­شناسی، مترجم احمد رضا جمکرانی و مسعود فرهمندفر، تهران: نشر مروارید.
یارمحمدی، لطف­الله، (1383)، گفتمان­شناسی رایج انتقادی، تهران: انتشارات هرمس.
____________، (1393)، درآمدی به گفتمان­شناسی (الف)، چاپ دوم، تهران: انتشارات هرمس.
____________. (1393)، ارتباطات از منظر گفتمان­شناسی انتقادی (ب)، چاپ سوم، تهران: انتشارات هرمس.
ون لیوون، تئو، (1395)، آشنایی با نشانه­شناسی اجتماعی، مترجم محسن نوبخت، تهران: نشر علمی.
هوشمند، مژگان، (1395)،«بررسی انتقادی از بازنمون تحولات سوریه در مطبوعات ایران و آمریکا با به کارگیری الگوی ون لیوون»، جستارهای زبانی، دوره 7، شماره­ 7(پیاپی 35): 239-215.
یطاوی، محمد، (2019)، التحلیل النقدی للخطاب، برلین: المرکز الدیموقراطی العربی.
Van dijk T.A.(2003),Principles of Critical Didcourse Analysis:In Critical Didcoursc Analysis;(ed)M.Toolan London:Routledge.
Van Leeuwen, T. A. (1996). The Representation of Social Actors, In Caldas
Coulthard, C.R. & Coulthard, M. (Eds), Text and Practices: Readings in CDA.
Van Leeuwen, T. (2008), Discourse and practice, New tools for critical discourse analysis. New York: oxford university press