واکاوی نماد و اسطوره در قصیدة «سندباد فی رحلته الثامنة» خلیل حاوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه حکیم سبزواری

2 استادیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

خلیل حاوی، شاعری لبنانی و داری معارف ادبی و فلسفی و راغب به مشارکت در فعالیّت‌های سیاسی است. وی تحصیلکرده دانشگاه امریکایی و فارغ التحصیل دانشگاه «کمبریج» انگلیس است. او در سروده «السندباد فی رحلته الثامنة» از نمادها و اسطوره‌های گوناگونی استفاده کرده که شرایط سیاسی و اجتماعی زادگاه وی و سرزمین‌های عربی در آن بی‌تأثیر نبوده‌است. این نوشتار به شیوه توصیفی – تحلیلی، کارکرد و کاربرد نمادها و اسطوره‌ها را در این سروده بررسی می‌کند؛ سندباد، همان انسان معاصر و خود شاعر است که در پس نقاب سندباد، به بیان تجربه خود می‌پردازد. در این سروده، غول، نماد نیستی و قیام است و شاعر با ارائه تصویری از جغد، از تظاهر و ریا در جامعه گله می‌کند. او از دشمنان با عنوان تمساح یاد می‌کند و خورشید را نماد آزادی و صداقت می‌داند و آتش به عنوان نمادی برای تطهیر و قدرت‌های مثبت و رستاخیز و تولد دوباره به کار برده شده‌است. خلیل حاوی از تاک و شراب به عنوان نمادی از حضرت مسیح و زندگی ابدی یاد می‌کند و آذرخش و اسطوره بعل هم، نماد خیزش و باروری است. به طور کلی کارکرد نمادها و اسطوره‌ها در این سروده، در راستای مفهوم کلی سروده‌‌است و کاستی و ناراستی‌ها را می‌نمایاند و در عین حال به غلبه و زدودن آن‌ها امیدوار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of symbols and myths in the Khalil Havi’s ode " Sindbad Fi Rahelet Al-Thamaneh "

نویسنده [English]

  • mehdy nory 2
1
2 Assistant Professor of Arabic Language and Literature, Hakim Sabzevari University
چکیده [English]

Analysis of symbols and myths in the Khalil Havi’s ode " Sindbad Fi Rahelet Al-Thamaneh "



Abstract



Khalil Havi has used various symbols and myths in his poem "Al-Sindbad Fi Rahetha al-Thamaneh" which the political and social conditions in his native Arabic and territories have been effective in creating such a poem. This article examines the function and application of symbols and myths through the descriptive-analytical method in this poem. In this poem Sindbad is as a contemporary man who the poet himself is behind the mask of him, expressing his own experience. In this poem, the giant is a symbol of destruction and rebellion. the poet, by presenting an image of the owl, complains about society with pretense and hypocrisy, and remembers enemies as crocodiles. He knows the sun as the symbol of freedom and honesty in the poem, and fire is used as a symbol of purification, positive powers, resurrection and rebirth. Khalil Havi mentions grape tree and wine as a symbol of Christ and eternal life. Lightning and the myth of Baal is a symbol of rising and fertility. In general, the function of symbols and myths in this work, written in line with the overall concept, and reveals shortcomings and inaccuracies, but they hope to overcome and eliminate them.

Khalil Havi has used various symbols and myths in his poem "Al-Sindbad Fi Rahetha al-Thamaneh" which the political and social conditions in his native Arabic and territories have been effective in creating such a poem. This article examines the function and application of symbols and myths through the descriptive-analytical method in this poem. In this poem Sindbad is as a contemporary man who the poet himself is behind the mask of him, expressing his own experience. In this poem, the giant is a symbol of destruction and rebellion. the poet, by presenting an image of the owl, complains about society with pretense and hypocrisy, and remembers enemies as crocodiles. He knows the sun as the symbol of freedom and honesty in the poem, and fire is used as a symbol of purification, positive powers, resurrection and rebirth. Khalil Havi mentions grape tree and wine as a symbol of Christ and eternal life. Lightning and the myth of Baal is a symbol of rising and fertility. In general, the function of symbols and myths in this work, written in line with the overall concept, and reveals shortcomings and inaccuracies, but they hope to overcome and eliminate them.



Keywords: Symbol, myth, Khalil Havi, Al-Sinbad Fi Rahelet Al-Thamaneh.



Keywords: Symbol, myth, Khalil Havi, Al-Sinbad Fi Rahelet Al-Thamaneh.

Khalil Havi has used various symbols and myths in his poem "Al-Sindbad Fi Rahetha al-Thamaneh" which the political and social conditions in his native Arabic and territories have been effective in creating such a poem. This article examines the function and application of symbols and myths through the descriptive-analytical method in this poem. In this poem Sindbad is as a contemporary man who the poet himself is behind the mask of him, expressing his own experience. In this poem, the giant is a symbol of destruction and rebellion. the poet, by presenting an image of the owl, complains about society with pretense and hypocrisy, and remembers enemies as crocodiles. He knows the sun as the symbol of freedom and honesty in the poem, and fire is used as a symbol of purification, positive powers, resurrection and rebirth. Khalil Havi mentions grape tree and wine as a symbol of Christ and eternal life. Lightning and the myth of Baal is a symbol of rising and fertility. In general, the function of symbols and myths in this work, written in line with the overall concept, and reveals shortcomings and inaccuracies, but they hope to overcome and eliminate them.Khalil Havi has used various symbols and myths in his poem "Al-Sindbad Fi Rahetha al-Thamaneh" which the political and social conditions in his native Arabic and territories have been effective in creating such a poem. This article examines the function and application of symbols and myths through the descriptive-analytical method in this poem. In this poem Sindbad is as a contemporary man who the poet himself is behind the mask of him, expressing his own experience. In this poem, the giant is a symbol of destruction and rebellion. the poet, by presenting an image of the owl, complains about society with pretense and hypocrisy, and remembers enemies as crocodiles. He knows the sun as the symbol of freedom and honesty in the poem, and fire is used as a symbol of purification, positive powers, resurrection and rebirth. Khalil Havi mentions grape tree and wine as a symbol of Christ and eternal life. Lightning and the myth of Baal is a symbol of rising and fertility. In general, the function of symbols and myths in this work, written in line with the overall concept, and reveals shortcomings and inaccuracies, but they hope to overcome and eliminate them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Symbol
  • myth
  • Khalil Havi
  • Al-Sinbad Fi Rahelet Al-Thamaneh
منابع و مآخذ
؟، (1998)، ألف لیله و لیله، ج2، بیروت: دار الکتب العلمیه.
اسماعیل پور، ابوالقاسم، (1387)، اسطوره بیان نمادین، چ2، تهران: سروش.
اکبری‌زاده، مسعود و تقی‌زاده، هدایت الله، (1393)، «اسطوره در شعر شعرای تموزی معاصر عرب»، ادب غنایی، ش23: 27-46.
بلّاطه، عیسی، (2007)، ألف لیلة و لیلة (1280ق)، ج3، مصر: المکتبة السعیدیة.
الجندیّ، درویش، ( لاتا)، الرّمزیّة فی الأدب العربیّ، القاهرة : نهضة مصر
حاوی ، خلیل. (لاتا). الدیوان. بیروت: دارالعوده.
حیدریان شهری، احمدرضا. (1391)، «بررسی نمادهای خیزش در سروده‌های خلیل حاوی»، لسان مبین، ش9: 83- 104.
حیدریان شهری، احمدرضا و صدیقی، کلثوم. (1391). «نشانه‌هایی از ویرانشهر در شعر «خلیل حاوی»»، نقد ادب عربی، شماره3: 88- 114.
رجائی، نجمه. (1382) «حکایت سندباد به روایت نی وباد» مجله دانشگاه فردوسی مشهد، ش2، شماره پی در پی 141: 33 – 49.
رجبی, فرهاد و شکوری، طاهره. (1394). «نحلیل «السندباد فی رحلته الثامنه» براساس الگوی سفر قهرمان کمپبل». لسان مبین، ش22: 45 – 64.
شوالیه، ژان و گربران، آلن. (1379). فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، چ2، تهران: انتشارات جیحون.
شوالیه، ژان و گربران، آلن. (1384). فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، چ2، تهران: انتشارات جیحون.
شوالیه، ژان و گربران، آلن. (1385). فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، چ4، تهران: انتشارات جیحون.
الضاوی، احمدعرفات. (1384)، کارکرد سنّت در شعر معاصرعرب، ترجمه سید حسین سیدی، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
طالب زاده شوشتری، عباس و صدیقی، کلثوم. (1392). «بررسی کهن الگوی «آنیما» و «تولد دوباره» در ذهن و زبان خلیل حاوی ». زبان پژوهی دانشگاه الزهرا، ش8: 118- 143.
عشری زاید، علی. (1974)، «أنماط شخصیة السندباد فی الشعر المعاصر»، مجلة الثقافة العربیة، لیبیا، العدد السادس: 50-69
غنیمی هلال، محمد. (1995). الأدب المقارن، ط2، القاهره: دار النهضة للطبع و النشر.
قبادی، حسینعلی، (1375)، «تحقیق در نمادهای مشترک حماسی و عرفانی در ادبیات فارسی با تأکید بر شاهنامه و آثار مولوی»، رساله­ی دکتری، استاد راهنما: علی شیخ الاسلامی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
قرشی، سید علی اکبر (1371) قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
کاسیرر، ارنست (1367). زبان و اسطوره، مترجم، محسن ثلاثی، تهران: نشر نقره.
نجفی ایوکی، علی و بوجاریان، الهام. (1393). «نقد تطبیقی اسطوره سندباد در شعر خلیل حاوی و بدر شاکر السیاب»، ادب عربی، ش2: 265- 290. DOI:  10.22059/JALIT.2015.54210
هوک، ساموئل (بی­تا). اسطوره‌های خاورمیانه، مترجم علی‌اصغر بهرامی و فرنگیس مزداپور، تهران: انتشارات روشنگران.
یوسفی، محمّدرضا و رسولیان‌آرانی، صدیقه، (1392)، «نوآوری‌های سلمان هراتی در پردازش نمادهای دفاع مقدس» ادبیّات پایداری، ش9: 383-407. https://doi.org/10.22103/jrl.2013.769
 
 
 
دراسة الرموز و الأساطیر فی قصیدة «السندباد فی رحلته الثامنة» لخلیل حاوی
سید مهدی نوری کیذقانی[1]
راضیة کارآمد*[2]
 
 
[1] أستاذ مساعد فی فرع اللغة العربیة و آدابها بجامعة حکیم سبزواری، سبزوار.
[2] خرّیجة  دکتوراه فی فرع اللغة العربیة و آدابها بجامعة حکیم سبزواری، سبزوار.