بررسی فرآیند نوستالژی در شعر عدنان الصائغ، مطالعه‌ی موردی دیوان "مرایا لشعرها الطویل"و"سماء فی خوذه"

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر

چکیده

نوستالژی، شور و اشتیاق و دلتنگی شدید برای زادگاه، همراه با یک احساس تلخ و شیرین درونی به اشیا، اشخاص و موقعیت‌های گذشته ‌است. از دیرباز، شوق به وطن و آرزوی دیدار خویشاوندان، مضمون نوشته‌های نویسندگان و شاعران بوده است. "عدنان الصائغ" یکی از همین شاعرانی است که به‌خاطر اوضاع نابسامان کشور عراق و سخت‌گیری‌های حکومت، مجبور به ترک وطن می‌شود. بیشترین نمود دلتنگی در اشعار این شاعر معاصر، عشق او به وطن و زادگاهش است که دربرگیرندۀ همة عزیزان و دوستان اوست.
پژوهش حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی، در پی بیان صورت‌های متفاوت حس وطن‌دوستی در اشعار این شاعر، برآمده و جلوه‌هایی همچون؛ غم غربت، یادآوری خاطرات گذشته، فراخوانی شهر‌ها و مکان‌ها، آرمان‌شهر و نقش استعمار در بروز حس نوستالژی را در دو دیوان "مرایا لشعرها الطویل" و "سماء فی خوذه" مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد. یافته‌ها نشان می‌دهد که شاعر علاقة فراوانی به وطن و سرزمین مادری خویش دارد، به‌گونه‌ای که همواره به‌خاطر آن اشک می‌ریزد و از گرفتاری‌های مردم سرزمینش و گذشتة تلخ و شیرین خود هم با شور و اشتیاق سخن می‌راند، گویا  در غربت خاطرات خوشایند، به شاعر آرامش ویژه‌ای می‌بخشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Nostalgic Process in “Adnan Alsaygh”s Poetry a Case study of "Maraya Le shareha al-Taweel" and "Sama fi Khozeh"

نویسندگان [English]

  • Ali Khezri 1
  • Rasool Balawi 1
  • Ameneh Abgoon 2
1 Assistant Professor, Arabic language and literature Department, Persian Gulf University
2 MA Graduate of Arabic language and literature, Persian Gulf University
چکیده [English]

Nostalgia is a deep longing and homesickness along with a bittersweet feeling towards objects, people and the past events. Traditionally, enthusiasm and a desire to return home to visit relatives have been the common theme in the past poets and writers’ works. Adnan Alsaygh is among the poets who were forced to leave home due to the chaotic situation in Iraq and the persecution of the government. The most important manifestation of homesickness in his poems is reflected in his desire and longing for his native country embracing all his relatives and friends. Using a descriptive-analytic approach, the present study intends to analyze the different forms of patriotism in his poetry along with the manifestations of homesickness, the remembrance of the past, the role of colonizer in the poet’s exile, and utopia of exile poets in "Maraya Le shareha al-Taweel" and "Sama fi Khozeh". The findings reveal that the poet has such a strong enthusiasm for his homeland that he constantly weeps and enthusiastically writes about his homeland problems and his bittersweet past leading to his peacefulness.
 
Keywords:

کلیدواژه‌ها [English]

  • Modern Arabic Poetry
  • Iraq
  • Nostalgia
  • Love of Country
  • Adnan Alsayg
- قرآن کریم (ترجمه حسین انصاریان).
- انوشه، حسن (1376ه.ش)، فرهنگ نامه ادبی فارسی، جلد2، تهران، سازمان چاپ و انتشارات.
- انوری، حسن(1381ه.ش)، فرهنگ بزرگ سخن، جلد8، تهران، انتشارات سخن، چاپ اول.
- بلاوی، رسول، و مرضیه آباد (1391ه.ش)، استدعاء المدن  فی شعر یحیی السماوی، فصلنامه نقد و ادبیات تطبیقی، دانشگاه رازی کرمانشاه، سال دوم، شماره 6، 121- 136.
- خلیفه، بسمه (2011م)، الحنین والالم فی الشعر الاندلسی، جلد دوم، بیروت، دار النهضه العربیه، الطبعة
الاولی.
- الربیعی، أحمد حاجم (2013م)، الغربة والحنین فی الشعر الأندلسی، بیروت، الدار العربیة للموسوعات، الطبعة الأولى.
- شریفیان، مهدی، تیموری، شریف (1385ه.ش)، بررسی فرایند نوستالژی در شعر معاصر فارسی "بر اساس اشعار نیما یوشیج و مهدی اخوان ثالث"، نشریۀ کاوش نامه، سال هفتم، شماره12.
- ----------- (1386ه.ش) ، بررسی فرایند نوستالژی در اشعار سهراب سپهری، پژوهشنامه ادب غنایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال پنجم، شماره8، 51-72.
- الصائغ، عدنان (2004م)، مرایا لشعرها الطویل: الاعمال الشعریه، بیروت، الموسسه العربیه للدراسه والنشر، الطبعة الاولی.
- ----------- (2004م)، سماء فی خوذه: الأعمال الشعریّة، بیروت، المؤسسة العربیة للدراسة والنشر، الطبعة الاولی.
- عالی عباس آباد، یوسف (1387ه.ش)، غم غربت در شعر معاصر، نشریۀ گوهر گویا، سال دوم، شماره ششم.
- غفرانی، محمّد و مرتضی شیرازی (1383ه.ش)، فرهنگ اصطلاحات روز، با تصحیح ابراهیم اقبال، تهران، امیر کبیر، چاپ 15.
- قیس بن الملوح (2008م)، دیوان مجنون لیلی، شرح یوسف فرحات، بیروت، دار الکتب العربی، الطبعة الاولی.
- معین، محمّد (1376ه.ش)، فرهنگ فارسی، جلد6، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ یازدهم.
-لویزا برنیری، ماریا (1997م)، المدینه الفاضله عبر التاریخ، ترجمه: عطیات ابو السعود، وعبدالغفار مکاوی، الطبعه الأولى، عالم المعرفه.
- نازک الملائکه (1967م)، قضایا الشعر المعاصر، بیروت، مکتبه النهضه، چاپ سوم.
- نظری، نجمه، و فاطمه کولیوند (1389ه.ش)، بررسی نوستالژی در شعر حمید مصدق، نشریه ادب و زبان، دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال چهاردهم، شماره 46، 1- 18.
-یونگ، کارل گوستاو (1378ه.ش)، انسان و سمبول‌هایش، ترجمه محمود سلطانیه، چاپ دوم، انتشارات جامی.